De United
Nations Educational, Scientific and Cultural Organization (UNESCO),
de VN-organisatie voor onderwijs, wetenschap en cultuur, hield op 3
oktober 2014 in Firenze zijn derde wereldforum over cultuur en de
cultuursector. Daar kwamen vertegenwoordigers van verschillende
landen samen om te praten over de bijdrage die cultuur kan leveren
aan een duurzame toekomst, via tewerkstelling, economische groei en
innovatie.
UNESCO berekende
dat de wereldwijde handel in culturele goederen en diensten de
laatste tien jaar verdubbelde en vandaag goed is voor 620 miljard
dollar (494 miljard euro), al is er enige onenigheid over dit cijfer.
Naast het financiële aspect staat cultuur vooral voor sociale
integratie en rechtvaardigheid, vertelde Unesco’s
directeur-generaal Irina Bokova in het Palazzo Vecchio in Firenze.
Investeren in
cultuur
“Landen
moeten in cultuur investeren met dezelfde vastberadenheid waarmee ze
in nieuwe energie of innovatieve technologieën investeren”, zei
Bokova. “In een moeilijke economische omgeving moeten we net
kijken naar de activiteiten die de sociale cohesie versterken en op
dit vlak biedt cultuur een oplossing.”
Tijdens het forum
wilde de sector aantonen dat cultuur een belangrijke bijdrage kan
leveren aan de verwezenlijking van verschillende
ontwikkelingsdoelstellingen, waaronder het beëindigen van extreme
armoede, basisonderwijs voor iedereen, gendergelijkheid en een
duurzame manier om met het milieu om te gaan.
Een van de
conclusies was dat veel regeringen onvoldoende investeren in
culturele en creatieve sectoren zelfs wanneer deze hun waarde hebben
bewezen. Daarom roepen experts in een gezamenlijke Florence
Declaration op om culturele doelstellingen te integreren in wat de
Duurzame Ontwikkelingsdoelstellingen (SDG’s) moeten worden die na
2015 de huidige Millenniumdoelstellingen vervangen.
Reggae en rasta
Lloyd Stanbury,
een Jamaicaanse advocaat uit de muziekindustrie, toonde onder meer
aan hoe in het geval van Jamaica “reggae en rasta op de
wereldkaart werden gezet en de overheid op dit moment nadenkt over de
verschillende mogelijkheden die er zijn om juist meer in cultuur te
investeren.”
Stanbury hield een
pleidooi om kunstonderwijs dezelfde status te verlenen als de
traditionele opleidingen en “studenten niet het gevoel te geven
dat ze minderwaardig zijn omdat ze kiezen voor een tekenopleiding in
plaats van voor wiskunde”.
In sommige
ontwikkelingslanden wordt kunst niet als een echte industrie gezien.
“Dat moet veranderen”, zei hij. “In deze landen heeft de
muziek- en entertainmentsector vaak niet de meest harmonieuze relatie
met de regering, vooral niet als er sprake is van corruptie bij de
overheid, iets waar kunstenaars hun mond niet over houden in hun
werk.”
Succesverhaal
Santa Fe
Voor de meeste
regeringen komt cultuur binnen de ontwikkelingsagenda na
gezondheidszorg, sanitaire voorzieningen, elektriciteit voor
iedereen, infrastructuur en transport. Toch kan ook cultuur een
wezenlijke bijdrage leveren inzake armoedebestrijding en
vredesopbouw, en zorgen voor meer jobs, zeggen experts.
Peter Ives,
burgemeester ad interim van Santa Fe in de Amerikaanse staat New
Mexico, legde uit hoe zijn stad geïnvesteerd heeft in kunst door 1
procent van de hotel- en toerismebelasting rechtstreeks aan de sector
toe te wijzen. “Santa Fe heeft nu meer culturele activa per
hoofd van de bevolking dan welke stad in de VS ook.”
De kunstcommissie
die door de burgemeester van Santa Fe werd aangesteld, zorgt er ook
voor dat het beleid streeft naar artistieke ontwikkeling voor de hele
gemeenschap. “Binnen dit beleid hebben we gestreefd naar een
integratie van alle bevolkingsgroepen, iedereen brengt zijn creatieve
talenten mee”, zei Ives. Het resultaat in Santa Fe is alvast dat
de stad meer schrijvers, kunstenaars en ook toeristen heeft
aangetrokken vanwege de groei van musea, voorstellingen en kunst in
de stad.
Soortgelijke
succesverhalen lijken dan misschien vergezocht voor landen die
geteisterd worden door armoede en conflict, toch benadrukken de
experts dat met name geweld tussen gemeenschappen net afneemt wanneer
mensen aangemoedigd worden om kunst te produceren over hun leven.
Onder meer films maken of literaire festivals organiseren verhoogt
het gevoel van nationale trots en samenhang.
“Cultuur is
een motor voor duurzame menselijke ontwikkeling”, zei Frederic
Jacquemin, directeur van de Belgische organisatie Africalia, die
financiële en technische ondersteuning geven en zo streven naar een
klimaat waarin culturele activiteiten in Afrikaanse landen alle
kansen krijgen.
