Er ligt een voorstel op tafel
om een nieuwe categorie van “milieuvluchtelingen” in het
leven te roepen, voor personen die eilandstaten ontvluchten onder
druk van de stijgende zeespiegel. “Het voorstel is niet
opgenomen in de finale conferentietekst”, zegt een betrokken
diplomaat.
Volgens hem zien de rijke
buurlanden van de betrokken eilandstaten een toevloed aan vluchtelingen niet
zitten. Het voorstel vereist ook een wijziging aan de VN-Conventie
over de Status van Vluchtelingen uit 1951, een verdrag dat nu al tot
heel wat verdeeldheid leidt.
“We geloven dat
klimaatvluchtelingen een legitieme aanspraak op asiel maken en erkend
moeten worden in het VN-Vluchtelingenverdrag, zodat ze internationale
bescherming genieten”, zegt Sarah Shaw, die bij Friends of the
Earth International werkt aan klimaatrechtvaardigheid.
“Helaas zijn het de zeer
rijke landen, die verantwoordelijk zijn voor het grootste aandeel
broeikasgassen in de atmosfeer vandaag, die weigeren om
klimaatvluchtelingen aan de Conventie toe te voegen. Erger nog, ze
proberen de bestaande internationale bescherming voor vluchtelingen
verder af te zwakken”.
Territorium
Ook Kristin Casper, die
juridisch advies geeft voor de campagnes van Greenpeace
International, noemt het schandalig dat kleine eilandstaten tegen het
einde van deze eeuw hun territorium zullen verliezen als gevolg van
het stijgende zeewater.
“Klimaatgedreven migratie
zal toenemen, daarom moeten we blij zijn met de inspanningen van de
eilandstaten van de Stille Oceaan en van andere regeringen en ngo’s
die oproepen tot dringende actie om wereldwijd rechtvaardig om te
gaan met deze migratie. Het is duidelijk dat regeringen de plicht
hebben om het risico op klimaatgebonden rampen te verkleinen en
ontheemde mensen en gemeenschappen wettelijke bescherming moeten
bieden in eigen land en daarbuiten.”
Er zijn 52 kleine eilandstaten,
waaronder Fiji, Grenada, Bahamas, Suriname, Timor-Leste, Tuvalu en
Vanuatu. Wu Hongbo, secretaris-generaal van de conferentie in Samoa,
verklaarde aan journalisten dat hij meer dan 700 deelnemers verwacht:
politieke leiders, directeurs van VN-agentschappen en ngo’s.
Volgens hem bevat de
conferentietekst verschillende aanbevelingen om concrete stappen
vooruit te zetten. Deze doelstellingen kunnen echter niet alleen door
regeringen alleen behaald worden. “De klimaatverandering treft
ieder van ons”, benadrukt Wu Hongbo.
Kwetsbare eilandbewoners
“Miljoenen mensen over de
hele wereld zijn momenteel ontheemd in eigen land of moesten
gedwongen vluchten naar het buitenland als gevolg van honger en
conflict . De klimaatverandering maakt veel van deze crisissen nog
erger, omdat grondstoffen zoals drinkbaar water schaarser worden”,
voegt Shaw van Friends of the Earth eraan toe.
Volgens de VN zijn kleine
eilandstaten een van de meest kwetsbare regio’s ter wereld wegens de
intensiteit en frequentie van natuurrampen, die een steeds grotere
impact krijgen. Die kwetsbaarheid verergert bovendien andere kwesties
waar ontwikkelingslanden sowieso al mee kampen, zoals globalisering,
voedselzekerheid, energieafhankelijkheid en biodiversiteit.
