Foto Valeriy Melnikov/Ria Novosti
Opinie -

Oekraïne, corrupte journalistiek en Atlantisch geloof

Karel van Wolferen, voormalig correspondent van de Nederlandse krant NRC Handelsblad, is verontrust over de escalerende crisis in Oekraïne en de kritiekloze journalistiek in Europa, die zich volledig laat leiden door een blinde verbondenheid met de VS. De huidige escalatie door de NAVO kan volgens hem tot een oorlog leiden.

zondag 24 augustus 2014 20:28
Spread the love

De EU wordt niet langer geleid door
politici met een elementaire kennis van geschiedenis, een nuchter overzicht
van de werkelijkheid in de wereld of zelfs maar gezond verstand en
een gevoel van verbondenheid met de langetermijnbelangen die ze
dienen. Als daar nog bewijs moest voor worden gevonden, dat is dat nu
geleverd met de sancties die ze vorige week hebben overeengekomen,
om Rusland te bestraffen.

Eén manier om hun waanzin te vatten
begint bij de media. Welk begrip of bezorgdheid deze politici
persoonlijk mogen hebben, ze willen vooral gezien worden als personen
die ‘the right thing’ doen. Daar zorgen tv en kranten voor.

In het overgrote deel van de EU wordt
het algemeen inzicht in de werkelijkheid sinds het gruwelijk einde
van de mensen aan boord van het toestel van Malaysia Airlines vorm
gegeven door de mainstream kranten en tv-zenders. Die hebben de
aanpak van de Anglo-Amerikaanse media gekopieerd. Zij hebben ‘nieuws’
gepresenteerd waarin insinuatie en verdachtmaking in de plaats komen
van echte berichtgeving.

Gerespecteerde publicaties zoals de
Britse Financial Times en het Nederlandse NRC Handelsblad, waar ik
zestien jaar heb gewerkt als correspondent voor het Verre
Oosten, hebben deze corrupte journalistieke aanpak niet alleen
gevolgd maar ook mee begeleid naar zijn krankzinnige conclusies.

De opinies van zelfverklaarde
media-experten en de editorialen die hieruit zijn ontstaan, gaan
verder dan alle vroegere voorbeelden van mediahysterie voor
politieke doeleinden die ik me kan herinneren. Het meest flagrante
voorbeeld dat ik vond, was een anti-Poetin hoofdartikel in de
Economist Magazine van 26 juli 2014. Het had de toon van Shakespeare’s
Henry V, terwijl hij zijn troepen opjut voor de Slag van Agincourt
wanneer hij Frankrijk binnenvalt.

Geen Europese media

Er zijn geen kranten of andere
publicaties die de volledige EU bereiken, om een Europese publiek
forum te vormen waar politiek geïnteresseerde Europeanen met
elkaar belangrijke internationale ontwikkelingen kunnen bespreken.
Wie belangstelling heeft voor internationale politiek, leest meestal
de internationale editie van de New York Times of de Financial Times.

Vragen en antwoorden over geopolitieke
aangelegenheden worden zo routinematig gevormd of sterk beïnvloed
door wat de hoofdredacteurs in New York en Londen belangrijk vinden.
Meningen die hier in belangrijke mate van afwijken vind je in Der
Spiegel
, de Frankfurter Allgemeine Zeitung, Die Zeit en Handelsblatt.
Die blijven echter binnen de Duitse grenzen. We zien bijgevolg geen
Europese publieke opinie over wereldzaken, zelfs niet als die een
directe impact hebben op de belangen van de EU zelf.




De Nederlandse bevolking werd ruw
wakker geschud uit zijn slaperige passiviteit tegenover wat in de
wereld gebeurt en op haar toch een impact kan hebben, door de dood van 193
landgenoten (samen met 105 mensen van andere landen) in het
neergehaalde vliegtuig. De Nederlandse media volgden daarbij zonder aarzelen
de vingerwijzingen naar Rusland, die door de Amerikanen in gang
werden gezet.

Eenzijdige interpretaties zonder bewijsgrond

Elke mogelijke uitleg die niet op een
of andere manier de verantwoordelijkheid bij de Russische president
legde, was onaanvaardbaar. Daarmee gingen de Nederlandse media
lijnrecht in tegen de nuchtere verklaringen van eerste minister Rutte.
Die stond nochtans onder aanzienlijke druk om mee in dezelfde
richting te wijzen maar koos ervoor op een grondig onderzoek te
wachten over wat er precies was gebeurd.

De tv-programma’s die ik kon zien in de
dagen onmiddellijk na de crash, nodigden onder meer anti-Russische en
Amerikaanse neoconservatieve personen uit die hun uitleg gaven aan
een verward en oprecht geschokt publiek.

Een Nederlandse expert
buitenlandse politiek legde uit dat de (Nederlandse) minister van Buitenlandse Zaken of zijn vervanger niet naar de site van de crash kon gaan (wat
Maleisische vertegenwoordigers wel hadden gedaan) om de lichamen van de
Nederlandse burgers te repatriëren, omdat dat een impliciete erkenning
zou inhouden van de diplomatieke status van de ‘separatisten’.
Wanneer de EU unaniem een regime erkent dat is ontstaan uit een door
de Amerikanen aangestoken staatsgreep, dan zet je jezelf inderdaad
diplomatiek vast.

De omwonenden en de anti-Kievstrijders, die op de site van de crash rondliepen, werden met beelden van YouTube voorgesteld
als criminelen die weigerden mee te werken, wat voor heel wat kijkers
neerkwam op een bevestiging van hun schuld. Dat veranderde toen
latere berichten van echte journalisten de geschokte en diep bezorgde
dorpelingen toonden. De discrepantie met de eerste beelden werd echter niet uitgelegd.

Geen ruimte voor objectieve analyse

De aanvankelijke insinuaties van
smerig gedrag ruimden geen plaats voor objectieve analyse over de
redenen waarom deze mensen in feite aan het vechten zijn.
Tendentieuze tweets en YouTube-filmpjes zijn de basis geworden van de officiële Nederlandse verontwaardiging over de Oost-Oekraïners.

Zo werd de algemene indruk geschapen dat er toch ‘iets’ moest worden gedaan
om een en ander recht te zetten. Dat werd volgens de overheersende
meningen bereikt door een nationaal uitgezonden thuiskomst van de
stoffelijke resten (die door Maleisische bemiddeling vrijgekomen
waren) met een sobere en waardige rouwceremonie.

Nergens heb ik iets gelezen of gezien
dat ook maar suggereerde dat de crisis in Oekraïne – die tot een
staatsgreep en een burgeroorlog leidde – in gang werd gezet door
neoconservatieven en een aantal R2P-fanatici (Responsibility to
Protect
) in het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken en het
Witte Huis, die daar blijkbaar van president Obama vrij spel voor
hadden gekregen.

De Nederlandse media leken zich evenmin bewust te zijn van het feit dat deze catastrofe onmiddellijk werd
omgezet in een voetbalmatch ten bate van het Witte Huis en het
Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken. De mogelijkheid dat
Poetin gelijk had, toen hij stelde dat de ramp niet zou zijn gebeurd
als zijn dringend voorstel voor een staakt-het-vuren was aanvaard,
werd niet in overweging genomen.

Het was nochtans Kiev dat de wapenstilstand
in de burgeroorlog met de Russischsprekende Oost-Oekraïners verbrak op 10 juni 2014. Die willen niet geregeerd worden door een
samenraapsel van misdadigers, nakomelingen van Oekraïense nazi’s en
oligarchen die in bed liggen met het IMF en de EU.

Deze veronderstelde
‘rebellen’ hebben gereageerd op de start van etnische
zuiveringsoperaties, systematische terreurbomcampagnes en
wreedheden (meer dan dertig Oekraïners werden levend verbrand) door
troepen van Kiev, iets waarover we in de Europese berichtgeving
nauwelijks iets vernomen hebben.

5 miljard dollar politieke destabilisatie

Het is weinig waarschijnlijk dat de
Amerikaanse ngo’s, die volgens eigen officiële mededelingen vijf miljard dollar hebben uitgegeven voor politieke destabilisatie, voorafgaand aan de putsch van februari 2014 in Kiev, plotseling
zouden verdwenen zijn uit Oekraïne. Net zo min hebben Amerikaanse
militaire adviseurs en gespecialiseerde troepen lijdzaam staan toekijken
terwijl het leger en de milities van Kiev de strategie voor hun
burgeroorlog uitstippelden.

Deze nieuwe zware jongens vormen een
regime dat overleeft met financiële bloedtransfusies van Washington,
de EU en het IMF. Al wat we weten is dat Washington de aan de gang
zijnde slachtingen aanmoedigt, in een burgeroorlog die het zelf in gang heeft gezet.

Washington heeft permanent de bovenhand
in een propagandaoorlog tegen een tegenstander die het spel
weigert mee te spelen, dit in tegenspraak met wat de mainstream media
ons willen doen geloven. Washington zendt de ene propagandagolf na de
andere om een beeld te scheppen van een Poetin, gedreven door
nationalisme en door het verlies van het Sovjet-imperium, en die poogt de
Russische Federatie uit te breiden tot aan de grenzen van dat teloorgegane imperium.

De meer avontuurlijke zelfverklaarde media-experten,
aangestoken door neoconservatieve koorts, zien Rusland al het Westen
omsingelen. De Europeanen wordt dus wijsgemaakt dat Poetin elke
diplomatie weigert, terwijl hij daar altijd op aangedrongen heeft.
Deze overheersende propaganda heeft de perceptie gecreëerd dat niet
de acties van Washington maar die van Poetin gevaarlijk en extreem
zijn. Iedereen die een persoonlijk verhaal heeft dat Poetin en
Rusland in een kwaad daglicht stelt wordt gemobiliseerd, de
Nederlandse hoofdredacteurs lijken voor het ogenblik wel onverzadigbaar.

Het lijdt geen twijfel dat ook Rusland
een propagandaoorlog voert. Er bestaan echter middelen voor
ernstige journalisten om dergelijke tegenstrijdige propaganda af te wegen en om uit
te pluizen hoeveel waarheid, leugens en bullshit ze bevat. Zelf heb ik dat soort
journalistiek in beperkte mate alleen waargenomen in
Duitsland.

Amerikaanse websites

Voor het overige moeten we tegenwoordig
de politieke realiteit samenstellen met behulp van de meer dan ooit
onmisbaar geworden Amerikaanse websites die wel gastvrij zijn voor
klokkenluiders en ouderwetse onderzoeksjournalistiek. Dat is vooral
zo sinds het begin van de ‘oorlog tegen het terrorisme’ en de invasie
van Irak. Sindsdien heeft een permanente samizdat-pers vorm gekregen.

In Nederland wordt zowat alles dat van
het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken komt voor waar
aangenomen, ook al is dat een reeks van adembenemende leugens die
begint bij de ondergang van de Sovjet-Unie: Panama, Afghanistan,
Irak, Syrië, Venezuela, Libië en Noord-Korea; een waslijst
omvergeworpen regeringen; geheime en valse-vlag-operaties; de
gluiperige bezetting van de planeet met zowat duizend militaire
basissen: niets daarvan wordt in overweging genomen.

De opgeklopte hysterie in de dagen na
de crash van het vliegtuig belette mensen met enige relevante kennis
van de geschiedenis om hun mond open te doen. Werkzekerheid is in de
huidige wereld van de journalistiek erg wankel. Tegen de stroom in gaan wordt gezien als spelen met vuur, omdat dat de eigen
journalistieke ‘geloofwaardigheid’ zou kunnen beschadigen.

Redactionele onverschilligheid

Het probleem dat de oudere generatie
van ernstige journalisten heeft met de geloofwaardigheid van de
mainstream media is de redactionele onverschilligheid voor mogelijke
aanwijzingen die het officiële verhaal zouden kunnen ondermijnen.
Dit verhaal is reeds volledig doorgedrongen in de populaire cultuur.

Je vindt het terug in lukrake verwijzingen die boek- en filmrecensies
opsmukken. In Nederland staat het officiële verhaal reeds onwrikbaar
vast, niet verwonderlijk als het al tienduizenden malen herhaald
werd. Het mag dus ook niet weerlegd worden, ook al is er niet het
minste bewijs voor.

De aanwezigheid van twee Oekraïense
gevechtsvliegtuigen op de Russische radar in de buurt van het toestel
van Malaysia Airlines is een dergelijke aanwijzing, die mij als
onderzoeksjournalist of lid van het door Nederland aangestelde
onderzoeksteam zou interesseren. Dit wordt blijkbaar bevestigd door
een BBC-reportage met ooggetuigen onder de nabije dorpelingen. Die hadden net
voor de crash duidelijk een ander toestel gezien vlak bij het
passagiersvliegtuig toen ze omhoog keken naar de ontploffingen in de
lucht.

Dat bericht kreeg heel wat aandacht
omdat het uit het BBC-archief werd verwijderd. Ik zou dan ook willen
praten met Michael Bociurkiv, één van de eerste inspecteurs van de
Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa (OVSE) die de
site van de crash bereikten. Hij bleef er meer dan een week om
wrakstukken te onderzoeken.

Op (de Canadese zender) CBC World News
beschreef hij ‘pokdalige’ inslagen op twee of drie wrakstukken: “(Die
inslagen) zagen eruit als wat je verwacht van munitie uit een
machinegeweer, van zeer krachtig machinegeweervuur dat zijn unieke
merktekens achterliet, die we nergens anders terugvonden.”

Ik zou zeker ook de radar- en
stemopnames te horen willen krijgen van de luchtverkeerscontrole in
Kiev, waarvan wordt beweerd dat ze in beslag werden genomen. Zo zou
ik kunnen begrijpen waarom de Maleisische piloot plots van zijn koers
afweek en zeer snel daalde, kort voor zijn toestel neerstortte. Ik zou
ook willen onderzoeken waarom buitenlandse luchtverkeerscontroleurs
in Kiev onmiddellijk na de crash werden weggestuurd.

Satellietbeelden

Net als de Veteran Intelligence
Professionals for Sanity
zou ik er bij de Amerikaanse autoriteiten met toegang tot de
satellietbeelden zeker op aandringen de bewijzen te tonen die ze
beweren te hebben van het BUK-luchtafweergeschut in handen van de
‘rebellen’ en van de Russische betrokkenheid daarbij. Ik zou hun dan ook willen vragen waarom ze dat nog steeds niet gedaan hebben.

Tot nu heeft Washington zich gedragen
als een bestuurder die weigert een alcoholtest te ondergaan. Een
aantal officieren van de Amerikaanse inlichtingendiensten hebben hun ‘mindere zekerheid’ gelekt naar een aantal kranten over de Amerikaanse ‘zekerheden’, die de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken aan de
wereld heeft kond gemaakt. Dat zou mijn nieuwsgierigheid fel hebben
aangewakkerd.

Om de loyaliteit van de Europese media
aan Washington in het geval van Oekraïne en het slaafse gedrag van
Europese politici enigszins in perspectief te plaatsen, moeten we
meer weten over het Atlantisme en dat ook begrijpen.

Het gaat hier over
een Europees geloof. Er is geen officiële doctrine uit ontstaan,
maar het functioneert wel als dusdanig. Het wordt goed samengevat
door deze Nederlandse slogan ten tijde van de invasie van Irak:
“Zonder Amerika gaat het niet”.

Atlantisme, product van de Koude Oorlog

Eigenlijk overbodig om het te
vermelden, maar het Atlantisme is een product van de Koude Oorlog.
Dit geloof werd ironisch genoeg sterker toen de dreiging van de
Sovjet-Unie minder en minder overtuigend begon te worden voor een
steeds groter aantal leden van de Europese politieke elite.

Dat had
waarschijnlijk te maken met een generatiewissel: verder weg van de
Tweede Wereldoorlog herinnerden de Europese regeringen zich steeds
minder wat het betekent om een eigen onafhankelijk buitenlands beleid
te hebben over de wereldpolitiek. De huidige regeringsleiders van de
EU hebben geen ervaring in praktisch strategisch overleg. Routineus
denken over internationale betrekkingen en wereldpolitiek is diep
geworteld in de kennistheorie van de Koude Oorlog.

 Atlantisme is vandaag een
zware plaag voor Europa: het veroorzaakt historische amnesie, gewilde
blindheid en gevaarlijke misleide politieke woede. Zo ontstaat dan onvermijdelijk ‘verantwoordelijk’ redactioneel beleid.

Deze plaag kan
echter verder woekeren met een mengelmoes van nooit in vraag gestelde
zekerheden uit de tijd van de Koude Oorlog, die zijn blijven
hangen, van impliciete koudeoorlogsloyaliteit ingebed in de
populaire cultuur, van naakte Europese onwetendheid en van een enigszins begrijpbare weigering om toe te geven dat men ook maar een klein
beetje gehersenspoeld is.

Washington kan waanzinnige dingen
blijven doen zonder dat Atlantisme te beschadigen, dankzij ieders
vergeetachtigheid, terwijl de media nauwelijks iets doen om dat te
verhelpen. Ik ken Nederlandse mensen die walgen van de moddercampagne
tegen Poetin, maar het idee dat in het geval van Oekraïne Washington
met de vinger moet worden gewezen toch zo goed als onaanvaardbaar
vinden.

Gebrek aan perspectief

Als gevolg van die houding kunnen
Nederlandse publicaties – net als vele andere in Europa – zich
er niet toe brengen om de crisis in Oekraïne in het juiste
perspectief te plaatsen, door te erkennen dat deze crisis door
Washington in gang werd gezet en dat het Washington is – en niet
Poetin – die de sleutel voor een oplossing in de hand heeft. Dat
zou immers een verzaking aan dat Atlantisme
impliceren.

Dit Atlantisme haalt veel van zijn kracht
uit de NAVO, het is zijn institutionele belichaming. De bestaansreden van de
NAVO is echter verdwenen met de ondergang van de Sovjet-Unie, dat
wordt grotendeels vergeten. Het bondgenootschap werd in 1949
opgericht op basis van het idee van transatlantische samenwerking
voor veiligheid en defensie, die nodig was geworden na de Tweede
Wereldoorlog, omdat het door Moskou georchestreerde communisme van
plan was de volledige planeet over te nemen.

Waar men veel minder over praatte, was
het toenmalige interne Europese wederzijdse wantrouwen. De Europeanen zetten
toen immers hun eerste stappen in de richting van economische
integratie. De NAVO werd een soort Amerikaanse garantie dat geen
Europese grootmacht zou pogen de anderen te domineren.

De NAVO is
voor de EU al een tijdje een blok aan het been, omdat de
organisatie de ontwikkeling verhindert van een overlegd buitenlands
en defensiebeleid. Het heeft de EU-lidstaten gedwongen instrumenten
te worden ten dienste van het Amerikaanse militarisme.

Het bondgenootschap is tevens een morele last geworden, omdat de regeringen die (in Irak) deelnamen aan de ‘coalition of the
willing
‘ aan hun eigen burgers de leugen moesten verkopen dat
Europese soldaten in Irak en Afghanistan gingen sterven als noodzakelijke prijs om Europa te vrijwaren van terroristen.

Deze
regeringen, die troepen hebben geleverd voor de gebieden die de VS
bezet hielden, deden dit meestal met grote weerzin, wat hen het
verwijt opleverde van een reeks Amerikaanse vertegenwoordigers dat de
Europeanen te weinig doen voor de collectieve verdediging van
democratie en vrijheid.

Typisch voor een ideologie is het
Atlantisme ahistorisch. Als paardenmiddel tegen de storm van
fundamentele politieke dubbelzinnigheid schrijft het zijn eigen
geschiedenis, een geschiedenis die op zijn beurt wordt herschreven door de
Amerikaanse mainstream media, die het Woord verspreiden vanuit
Washington.

Je kan daar nauwelijks een beter
voorbeeld voor vinden dan de huidige Nederlandse ervaring. De
voorbije drie weken heb ik tijdens gesprekken oprechte verrassing bespeurd toen ik vrienden erop wees dat de Koude Oorlog
door diplomatie werd beëindigd. Er werd een deal gesloten in Malta
tussen Gorbatsjov en president Bush senior in december 1989.
Toenmalig minister van Buitenlandse Zaken James Baker kreeg
Gorbatsjov zo ver de hereniging van Duitsland en de terugtrekking van
de troepen van het Warschaupact te aanvaarden, met de belofte dat de
NAVO ‘geen duimbreed’ zou uitbreiden naar het Oosten.

Gebroken beloftes

Gorbatsjov beloofde daarop geen geweld te
gebruiken in Oost-Europa, waar de Russen op dat ogenblik nog troepen
hadden, 350.000 in Oost-Duitsland alleen, in ruil voor de belofte van
Bush senior dat Washington geen misbruik zou maken van de
terugtrekking van de Sovjets uit Oost-Europa. President Bill Clinton
kwam terug op die Amerikaanse beloftes toen hij om puur electorale
redenen opschepte over een uitbreiding van de NAVO.

In 1999 maakte
hij de Tsjechische Republiek en Hongarije volwaardige leden. Tien
jaar later zijn daar nog negen andere landen bijgekomen, zodat de
NAVO nu dubbel zoveel leden had als tijdens de Koude Oorlog. De befaamde
Amerikaanse Rusland-expert George Kennan noemde Clintons initiatief
‘de meest fatale vergissing van het Amerikaanse beleid sinds het
einde van de Koude Oorlog’.

De historische onwetendheid inherent
aan het Atlantisme is vlijmscherp zichtbaar in de bewering dat de
invasie van de Krim het ultieme bewijs zou zijn tegen Poetin. Ook deze
politieke realiteit werd gecreëerd door de Amerikaanse media. Er was
helemaal geen invasie. De Russische soldaten en matrozen waren al ter
plaatse omdat het de thuisbasis is van de warmwaterhaven van de Russische zeemacht in de Zwarte Zee  De Krim was reeds een onderdeel van
Rusland voor het bestaan van de VS.

Het belang van geschiedenis

In 1954 heeft Chroesjtsjov – zelf
uit Oekraïne – de Krim aan de Oekraïense Socialistische
Republiek gegeven. Dat kwam neer op de verplaatsing van een regio
naar een andere provincie, want Rusland en Oekraïne behoorden toen
tot hetzelfde land. De Russischsprekende bevolking van de Krim was nu maar al te blij. Ze stemden in een referendum eerst voor
onafhankelijkheid van het regime in Kiev, dat uit de staatsgreep was
ontstaan, en vervolgens voor hereniging met Rusland.

Zij die beweren dat Poetin het recht
niet had om iets dergelijks te doen, zijn zich niet bewust van een
ander historisch gegeven, namelijk dat de VS zijn (Star Wars)
antiraketsystemen steeds dichter bij de Russische grenzen heeft
geplaatst. Dat gebeurde zogezegd om vijandige raketten uit Iran op te
vangen, die echter niet eens bestaan. Plechtige oproepen voor territoriale
integriteit en soevereiniteit zijn in die omstandigheden weinig
zinvol. Wanneer dergelijke uitspraken van Washington komen – dat het concept van
soevereiniteit in zijn eigen buitenlands beleid heeft overboord
gegooid – zijn ze zonder meer hilarisch.

Een verwerpelijk Atlantisch initiatief
was de uitsluiting van Poetin uit de ontmoetingen en andere
activiteiten voor de herdenking van de landing (van de geallieerde
troepen) in Normandië, voor de eerste keer in zeventien jaar.

Geheugenverlies en onwetendheid hebben de Nederlanders blind gemaakt
voor een geschiedenis die hen nochtans rechtstreeks aanbelangt. Het is immers
de Sovjet-Unie die het hart van de nazi-oorlogsmachine – die
Nederland bezet hield – heeft uitgerukt. Zij betaalde daar een
prijs voor met een onvergelijkbaar aantal militaire doden dat de
verbeelding tart. Zonder de Sovjet-Unie zou er nooit een landing
geweest zijn in Normandië.

Een godsgeschenk voor de NAVO

Nog niet zo lang geleden leek het erop
dat de rampzalige mislukkingen van Irak en Afghanistan de NAVO dicht
bij zijn onvermijdbare ontbinding zou brengen. De crisis in Oekraïne
en Poetins gedecideerde reactie, die voorkwam dat de Krim en zijn
Russische zeemachtbasis mogelijk in de handen zouden zijn gevallen van
een door de Amerikanen geleide alliantie, zijn echter een geschenk
uit de hemel gebleken voor de tot dan uit elkaar vallende
organisatie.

De leiding van de NAVO heeft al troepen
gestuurd om zijn aanwezigheid in de Baltische staten te versterken en heeft luchtdoelraketten en gevechtsvliegtuigen in Polen en Litouwen
gestationeerd. Sinds het neerhalen van het vliegtuig van Malaysia
Airlines heeft het nog verdere militaire initiatieven genomen die
gevaarlijke provocaties tegen Rusland kunnen worden.

Het werd daarna duidelijk dat de Poolse
minister van Buitenlandse Zaken samen met de Baltische staten hier de
drijvende kracht achter waren. Deze landen waren niet eens lid van de
NAVO toen deze organisatie nog een enigszins verdedigbare reden van
bestaan had. De voorbije dagen hangt er (in die landen) een sfeer van mobilisatie.

De buiksprekende handpoppen Anders Fogh
Rasmussen en Jaap de Hoop Scheffer (de huidige en voormalige
NAVO-secretaris-generaal) deden hun werk door luid te protesteren
tegen elke aarzeling van NAVO-lidstaten. Rasmussen verklaarde op 7 augustus 2014 in Kiev dat “de
steun van de NAVO voor de soevereiniteit en de territoriale
integriteit van Oekraïne onwrikbaar is” en dat hij van plan is het
partnerschap met het land te verstevingen op de komende top van de
NAVO in Wales in september. Dat partnerschap is nu sterk, beweert
hij, “en als antwoord op de agressie van Rusland gaat de NAVO nog
meer samenwerken met Oekraïne om zijn gewapende strijdkrachten te
versterken”.

Russian Aggression Prevention Act

Ondertussen hebben 23 Republikeinse
senatoren in het Amerikaanse Congres een wetsvoorstel ingediend – de
Russian Aggression Prevention Act – dat de bedoeling heeft
Washington toe te laten van Oekraïne een niet-NAVO-bondgenoot te
maken. Dat is een stap die een direct militair conflict met Rusland
mogelijk maakt. We zullen waarschijnlijk moeten wachten tot na de
Amerikaanse tussentijdse verkiezingen om te zien wat ervan komt. Het
voorstel heeft een excuus bezorgd aan hen die in Washington nog nog verdere stappen willen
ondernemen in Oekraïne.

In september 2013 hielp Poetin Obama
nog om een bommencampagne tegen Syrië te voorkomen, die de neoconservatieven toen wilden doordrukken. Hij hielp hem ook om het kerndispuut met Iran te
ontmijnen, eveneens een neoconservatief project. Dat heeft deze ‘neocons’ ertoe gedreven de band tussen Obama en Poetin te breken. Je kan het
nauwelijks een geheim noemen dat zij de omverwerping van
Poetin wensen en als het even kan ook de ontmanteling van de Russische
Federatie.




Minder bekend in Europa is dat er
talloze ngo’s actief zijn in Rusland, die hen daarbij helpen.
Vladimir Poetin kan nu of binnenkort toeslaan om de NAVO en het
Amerikaanse Congres voor te zijn, door het oosten van Oekraïne in te
nemen, iets wat hij eigenlijk al had moeten doen onmiddellijk na het
referendum in de Krim. Dat zou dan voor de Europese redactionele ogen uiteraard het
ultieme bewijs zijn geweest van zijn duivelse plannen.

Europa moet wakker worden

Gezien al het voorgaande dringt zich
een van de meest cruciale vragen in de huidige wereldpolitiek op: wat
moet er nog gebeuren om de Europeanen wakker te schudden dat
Washington met vuur aan het spelen is, dat de VS opgehouden hebben de
beschermer te zijn waar ze op konden rekenen en dat de VS hun
veiligheid in gevaar brengt? Gaat het ogenblik komen dat het voor hen
duidelijk wordt dat de crisis in Oekraïne bovenal draait om de
Star-Wars-raketten die langs de Russische grens verspreid staan en die
Washington de capaciteit geven voor een ‘first strike’ – in het
krankzinnige jargon van de nucleaire strategen?

Bij oudere Europeanen neemt het besef
toe dat de VS vijanden hebben die geen vijanden van Europa zijn,
omdat het land hen nodig heeft voor interne politieke redenen; om een
economisch uiterst belangrijke oorlogsindustrie draaiend te houden en
om de politieke ‘goede trouw’ van mededingers voor de openbare macht op de proef te stellen.

Het gebruik van ‘schurkenstaten’ en
terroristen als doelwitten voor ‘juiste oorlogen’ is nooit erg overtuigend geweest. Het door de militaristische NAVO gedemoniseerde Rusland van Poetin kan echter het transatlantisch status quo verlengen. Van
zodra ik er de eerste berichten over vernam, meende ik dat het lot
van het vliegtuig van Malaysia Airlines politiek zou worden bepaald.
De zwarte dozen zijn in Londen. In de handen van de de NAVO?

Er blijven nog enorme obstakels tegen een dergelijk Europees ontwaken; het neoliberaal
beleid en de overname van de economie door de financiële
instellingen hebben een intieme transatlantische vervlechting voortgebracht van
plutocratische belangen. Samen met het Atlantisch
geloof heeft deze evolutie de politieke ontwikkeling van de EU in de
kiem gesmoord. Sinds Tony Blair heeft Washington Groot-Brittannië in de zak
en sinds Nicolas Sarkozy kan van Frankrijk min of meer
hetzelfde worden gezegd.

Duitse stemmen in de woestijn

Zo blijft alleen Duitsland nog over.
Angela Merkel was duidelijk ongelukkig met de sancties maar stapte er
uiteindelijk in mee aan de ‘goede kant’ van de Amerikaanse president.
De VS hebben als de overwinnaar van de Tweede Wereldoorlog immers nog steeds
een grote speelruimte, dankzij een groot aantal bestaande
samenwerkingsakkoorden.

Duits minister van Buitenlandse Zaken
Frank-Walter Steinmeier werd geciteerd in de kranten en verscheen
op tv, terwijl hij de sancties afkeurde. Hij wees naar Irak en Libië
als voorbeelden van wat er gebeurt met escalatie en ultimatums. Ook
hij ging uiteindelijk overstag en schaarde er zich achter.

Der Spiegel is
één van de Duitse podia die nog hoop geven. Jakob Augstein,
één van zijn columnisten, valt de ‘slaapwandelaars’ aan die de
sancties goedgekeurd hebben en berispt zijn collega’s die Moskou met
de vinger wijzen.

Gabor Steingart, uitgever van Handelsblatt, protesteerde krachtig tegen de Amerikaanse neiging “tot
verbale en daarna militaire escalatie, isolering, demonisering en
aanval tegen vijanden”. Hij trekt de conclusie dat de Duitse journalistiek “in
een aantal weken is omgeslagen van koelbloedig naar geagiteerd. Het
spectrum van opinies is verengd tot het zichtveld door het vizier van
een scherpschutter.” Er zijn zeker nog wel meer journalisten in
andere delen van Europa die gelijkaardige dingen zeggen. Hun stemmen
zijn nauwelijks hoorbaar door de stormram van de smeercampagnes.

Opnieuw wordt geschiedenis geschreven.
De uiteindelijke lotsbestemming van Europa wordt niet alleen bepaald
door de verdedigers van het Atlantische geloof maar evengoed door hen
die zich er niet toe kunnen brengen het disfunctioneren en totale
onverantwoordelijkheid van de Amerikaanse staat in te zien.

Karel van Wolferen, 9 augustus 2014
 




Karel
van Wolferen (1941) werkte sinds 1960 als freelance journalist. In
1972 werd hij correspondent Verre Oosten voor de Nederlandse krant
NRC Handelsblad en schreef uitgebreid over o.a. de oorlog in Vietnam,
studentenrevoltes in Zuid-Korea, de omverwerping van Marcos in de
Filipijnen. Hij werd meermaals bekroond voor zijn journalistiek werk.

Van
Wolferen heeft ook gepubliceerd over Japan, waar hij jarenlang heeft
gewoond. De voorbije jaren schreef hij onder meer voor
The New York
Times, Le Monde, Die Zeit en voor een aantal Japanse kranten. Zijn
boek The Enigma of Japanese Power (vertaald als
Japan. De onzichtbare
drijfveren van een wereldmacht, 1989) was een groot succes en werd in
twaalf talen vertaald. Hij schreef meerdere boeken over de politieke
economie van Japan en over de problemen van politieke veranderingen
in de wereld. Voor het ogenblik werkt hij aan een boek over de
gevolgen van het huidige Amerikaanse buitenlandse beleid. 

© Karel van Wolferen 2014. Vertaling door Lode Vanoost van The Ukraine, Corrupted Journalism, and the Atlanticist Faith. Overname van de oorspronkelijke tekst na toestemming bij info@karelvanwolferen.com. Overname van deze vertaling mits bronvermelding, alleen voor niet-commerciële doeleinden.

dagelijkse newsletter

take down
the paywall
steun ons nu!