Nieuws -

Regeringsvorming: wat ons te wachten staat

De Vlaamse regering is slechts enkele weken oud en de federale regering staat op dit moment in de steigers. Geen van beide regeringen is op dit moment werkzaam. Toch beginnen zich reeds de contouren af te tekenen van het beleid dat ons te wachten staat. Een overzicht van de tot hiertoe opgelaten ballonnetjes.

vrijdag 8 augustus 2014 16:13
Spread the love

1.
Verhoging inschrijvingsgeld

Eind
juli werd aangekondigd dat het inschrijvingsgeld voor het hoger
onderwijs zou verdubbelen. Dat is een rechtstreeks gevolg van de
besparingen van de nieuwe Vlaamse regering. De dotatie voor hoge
scholen en universiteiten wordt met vijf procent verminderd. Concreet
komt dit neer op tachtig miljoen euro minder werkingsmiddelen voor
het hoger onderwijs.

Op dit
moment kampen hogescholen en universiteiten reeds met een nijpend
personeelstekort. Personeel laten afvloeien is daarom geen goed idee.
Het zou de nu reeds erg hoge werkdruk enkel doen toenemen en de
kwaliteit van het onderwijs verder doen dalen. Gevolg: universiteiten
en hogescholen kunnen de kost enkel doorschuiven naar de studenten
zelf door het inschrijvingsgeld te verhogen.

Hogescholen,
universiteiten en studentenverenigingen riepen op om de
toegankelijkheid van het hoger onderwijs te vrijwaren. De rector van
de KULeuven, Rik Torfs, benadrukte dat een verhoging van het
inschrijvingsgeld een aanval betekent op de democratisering van het
hoger onderwijs. Bij de regeringspartijen vielen andere geluiden te
horen. Meestal werd teruggegrepen naar een moraliserend vertoog.
Miet Smet had het bijvoorbeeld over jongeren die te veel geld
spenderen aan festivals.

2.
Privatiseren van overheidsbedrijven zoals Bpost en Belgacom

Zowel
N-VA als Open VLD staan open om de rol van overheidsbedrijven te
herbekijken. Of om het met de woorde van Peter Dedecker (N-VA) te
zeggen: “Post bedelen of GSM-operator spelen, is niet onze
kerntaak.”

Officieel
is er nog niet gecommuniceerd over de privatisering van
overheidsbedrijven. Maar gezien de ideologische profilering van zowel
N-VA en Open VLD kan ervan uitgegaan worden dat het thema duchtig
besproken wordt aan de onderhandelingstafel.

Daarbovenop
komt de besparingsoperatie die federaal dient doorgevoerd te
worden. De federale regering dient een put te vullen van zeventien
miljard euro. De verkoop van overheidsbedrijven zou een goede twaalf
miljard opleveren. De kans is dus heel reëel dat overheidsbedrijven
geprivatiseerd zullen worden.

3.
Hakbijl in openbare omroep

Niet
alleen Bpost of Belgacom zullen er moeten aan geloven, ook de VRT
ligt in de vuurlinie. Bart Tommelein (Open VLD) kondigde aan dat de
hakbijl moest gezet worden in de VRT. Tommelein wil vooral het
marktaandeel van de VRT zien slinken in het medialandschap.

Op dit
moment bezit de VRT zo’n veertig procent van het marktaandeel.
Tommelein zou dit graag zien verminderen tot vijftien of twintig procent.
Om een idee te geven: Canvas bezit op dit moment net iets meer dan
vijftien procent van het marktaandeel. De VRT moet dus volgens
Tommelein gereduceerd worden tot de grootte van Canvas.

Hierdoor
zou de publieke omroep een kleine speler worden in door commerciële
media gedomineerd medialandschap. Noodzakelijkerwijs zal dit ook
leiden tot massale afvloeiingen bij het VRT-personeel.

4.
Strenger beleid sociale woningen

Voor
sociale woningen plant Liesbeth Homans om 3-6-9-contracten in te
voeren, naar analogie met de private huurmarkt. Doel van deze
maatregel is te verhinderen dat mensen die zogenaamd te veel verdienen
een sociale huurwoning blijven betrekken. Weg dus met de levenslange
huurcontracten.

Maar de
gevolgen van deze maatregel zijn niet min. Wanneer sociale woonwijken
in de toekomst enkel nog bewoond worden door mensen van wie het
inkomen onder een bepaald maximum ligt, dreigt het risico op getto-vorming
en verloedering. De sociale mix en divisersiteit in bepaalde wijken
kan er drastisch op achteruit te gaan. Met alle gevolgen van
dien. Bovendien heeft de door Homans voorgestelde maatregel
een mogelijks pervers effect. Als er boven een bepaald inkomen geen
aanspraak kan gemaakt worden op een huurwoning, dan zullen bewoners
van een huurwoning geneigd zijn om in het zwart te werken of jobs te
weigeren. De maatregel van Homans zet mensen ertoe aan om arm te
blijven.

Belangrijk
is ook aan te geven wat Homans niet vermeldt. Op dit moment staan
ongeveer 100.000 gezinnen op de wachtlijst voor sociale woningen.
Geconfronteerd met dergelijke wachtlijsten, zou de meest urgente stap
zijn om bijkomende sociale woningen te bouwen.

5.
Kernuitstap afvoeren

MR en
N-VA willen dat de kernuitstap, zoals voorgelegd door de vorige
regering, wordt uitgesteld. In praktijk betekent dit dat de Belgische
kerncentrales zullen openblijven na 2025. Volgens MR en N-VA zou een
kernuitstap onze energievoorziening in gevaar brengen. Momenteel
wordt er gepleit om de uitstap nog tien jaar uit te stellen.

Tijdens de campagne ging N-VA nog een stap verder. Toen ijverde de partij ervoor om pas vanaf 2065 af te stappen van kernenergie.
De partij stond ook verre van weigerachtig tegenover de bouw
van een nieuwe kerncentrale. Naar verluidt zou het voorstel voor een
nieuwe kerncentrale nog steeds op de onderhandelingstafel liggen.

Eén
ding lijkt alvast zeker: ook na 2025 zullen we nog afhankelijk zijn
van kernenergie. Wat betekent dat we ook nog steeds blootgesteld
blijven aan de gigantische risico’s die kernenergie met zich
meebrengt. Dat risico blijft actueel. Momenteel liggen Doel 3 en
Tihange 2 stil omdat er scheurtjes in de reactorvaten zijn. Doel 4
werd gisteren uit veiligheidsoverwegingen stilgelegd omdat er een
smeerolielek was.

6.
Loonlastverlaging… voor bedrijven

Voor de
verkiezingen werd, onder andere door Open VLD, verkondigd dat de
loonlastenverlaging zowel ten goede zou komen van werkgevers als
werknemers. Dat zou zo gaan: de brutolonen worden naar omlaag
gebracht en de nettolonen naar omhoog. In dat scenario komt een
loonlastenverlaging zowel ten goede aan werknemers als werkgevers.

In De
Morgen
beweert een federale onderhandelaar van Open VLD echter dat er
afgestapt wordt van dit model van loonlastenverlaging. Immers,
“studies tonen aan dat mensen met een hoger nettoloon vooral meer
gaan sparen. Voor elke euro die men extra verdient, gaat ongeveer een
halve euro naar het spaarboekje. Economisch gezien brengt dat weinig
op. Daarom willen we alle lastenverlagingen aan de brutokant
inzetten.”

Dat
brengt Open VLD ertoe om enkel een loonlastenverlaging langs
brutozijde door te voeren. Anders gesteld: een loonlastenverlaging
die vooral ten goede komt aan werkgevers. Aangezien Open VLD zich
met deze verdeling van de loonlastenverlaging aan de zijde van N-VA
schaart, is de kans heel groot dat er met de Zweedse coalitie een
loonlastenverlaging komt die vooral in het voordeel van werkgevers
speelt.

7.
Energienorm ten voordele van… bedrijven

Net als
de loonlastenverlaging is de energienorm een maatregel om de
zogenaamde concurrentiekracht van bedrijven te herstellen. De
energiefactuur van bedrijven zou te hoog zijn ten opzichte van het
buitenland en dat moet verholpen worden volgens de federale
onderhandelaars. Vandaar dat er een norm of maximumprijs moet komen
voor bedrijven.

Ook dit voorstel heeft natuurlijk
perverse consequenties. Wanneer een energienorm wordt ingevoerd,
zullen de grootste vervuilers het minst betalen voor hun
energieverbruik. Dit betekent dat de kost van de vervuiling meer dan
ooit zal afgewenteld worden op de bevolking. 

Of de
energienorm er daadwerkelijk komt, valt nog te bezien. Energie is
zowel federale als regionale materie. Een energienorm vraagt dus ook
de instemming van de regionale regeringen. En dat is lang niet zo
evident.

8.
Disciplinering werkzoekenden

Het
staat duidelijk te lezen in het Vlaams regeerakkoord: “We
versterken de opvolging en controle van de beschikbaarheid van
de werklozen. In overleg met de federale overheid verfijnen we het
normatief kader voor de regelgeving inzake passende betrekking,
actief zoekgedrag, administratieve controle
en sancties.” Daarbij is ook dit ene zinnetje van belang:
“Gemeenschapsdienst kan als werkervaring beschouwd worden.”

Ook
tijdens de campagne werd het idee van een verplichte
gemeenschapsdienst voor langdurig werklozen meerdere keren naar voor
schoven. Zowel Open VLD als N-VA zijn het idee genegen. De kans is
dus groot dat die gemeenschapsdienst er ook effectief zal komen,
eenmaal het federale regeerakkoord rond is.

Ook de
beperking van de werkloosheid in de tijd is iets wat ongetwijfeld op
de federale onerhadelingstafel ligt. In De Standaard (7-5-2014)
heeft Etienne de Callataÿ, getipt als toekomstig minister voor de
MR, het over de noodzaak om de werkloosheidsuitkering in de tijd te
beperken. Hij stelt: “Je hebt een rechtse regering nodig om linkse
taboes te doen sneuvelen. […] Ik denk bijvoorbeeld aan de inperking
van de werkloosheidsuitkering in de tijd.”

Het
betekent in ieder geval dat we afglijden naar een sociaal beleid
waarin werkzoekenden en armen steeds meer gedisciplineerd en gestraft
zullen worden door middel van extra controlemechanismen, intrekken
van uitkeringen en vormen van verplichte terwerkstelling. Deze
evolutie is extra zorgwekkend omdat net door de besparingen die de
regeringen vooropstellen het aantal langdurig werklozen zal toenemen.

dagelijkse newsletter

take down
the paywall
steun ons nu!