“De
reis van Syrië naar Spanje kan drie of vier maanden duren”,
zegt Wassim Zabad uit Damascus. Hij woont al elf jaar in het
Zuid-Spaanse Malaga. Zabad is eigenaar van een klein reisbureau
gespecialiseerd in reizen vanuit Spanje naar Libanon, Egypte en
Syrië. Zijn zaken gaan slecht vanwege de conflicten in de drie
landen.
De
situatie voor Syrische vluchtelingen in Spanje is volgens hem slecht.
“Daarom reist 98 procent door naar familie of bekenden elders in
Europa, waar vluchtelingen meer hulp krijgen”, zegt hij. Vooral
Frankrijk, Duitsland en Zweden zijn in trek.
Procedures
Francisco
Cansino, coördinator van de vluchtelingenorganisatie Comisión Española Ayuda al Refugiado
(CEAR) in het oosten van de zuidelijke provincie Andalusië, zegt dat
de meeste Syriërs die zijn organisatie helpt, uit het tijdelijke
opvangcentrum voor immigranten in Melilla (CETI) komen.
Ze vragen
liever asiel aan in andere landen, hoewel de standaardprocedure in de
EU vereist dat men een aanvraag indient in het land van aankomst. Dat
zeggen we ook aan de vluchtelingen, zegt Cansino. “Ze blijven
echter niet. Ze denken dat ze in andere landen meer kansen hebben en
willen vaak op de dag van aankomst alweer vertrekken, naar bekenden
elders in Europa, zeggen ze.”
Een
Syrisch echtpaar met twee kinderen is al een paar weken in het
CEAR-centrum, dat onafhankelijk is en draait op vrijwilligers. Ze
krijgen onderdak, eten, kleding en een maandelijkse uitkering van 50
euro per persoon. Ook krijgen ze Spaanse taalles en een training om
werk te vinden. In de eerste helft van dit jaar zijn er zo’n
tweehonderd Syriërs in het centrum opgevangen, zegt Cansino.
“Slechts
een minderheid van de Syrische vluchtelingen komt naar Spanje. De
meeste vluchtelingen zijn op de vlucht binnen Syrië zelf of zoeken
veiligheid in buurlanden”, zegt David Ortiz, hoofd van het
opvangcentrum van het Rode Kruis in Malaga. In het centrum van het
Rode Kruis zijn dertien van de twintig bedden bezet door Syriërs en
Palestijnen uit Syrië. Onder hen twee gezinnen met kinderen, die
sinds hun aankomst naar school gaan.
Getraumatiseerd
De
Syrische vluchtelingen zijn volgens Ortiz ernstig getraumatiseerd.
“Ze moeten hun leven weer opbouwen, een nieuwe taal leren en
werk vinden in een land als Spanje, waar de werkloosheid hoger ligt
dan 25 procent.”
In
juni publiceerde CEAR een rapport over de situatie van vluchtelingen
in Spanje. Volgens de organisatie kreeg Spanje in 2013 ruim 4.500
asielaanvragen. In 2012 waren dat er 2.588. De groei komt vooral van
vluchtelingen uit Mali (1.475) en Syrië (725).
“Ik
hoop stabiliteit te vinden in Spanje”, zegt Adi Mohamed, een
33-jarige Syriër die in april met een visum naar Spanje vloog. Daar
verblijft hij bij enkele Syrische vrienden. Mohamed is eigenaar van
een restaurant in Palmira, dicht bij de Syrische stad Homs. Hij maakt
zich zorgen over zijn ouders en vijf broers en zussen, die nog in
Syrië zijn. “Waarom geeft Spanje minder hulp aan vluchtelingen
dan Duitsland of Zweden?”, vraag hij zich af. “Als ik dat
geweten had, was ik naar een ander land gereisd.”
Overvolle
opvang
Vluchtelingen
mogen maximaal zes maanden in een opvangcentrum blijven, met een
verlenging van zes maanden in het veelvoorkomende geval dat de
asielaanvraag nog niet is afgerond. Gezinnen met kinderen mogen
maximaal achttien maanden blijven, zegt Ortiz.
Begin
deze maand publiceerde mensenrechtenorganisatie Amnesty International
een rapport waaruit blijkt dat de EU 1,82 miljard euro heeft uitgeven
tussen 2007 en 2013, om de eigen grenzen te beschermen. Er ging
slechts 700 miljoen euro naar het verbeteren van de situatie van
asielzoekers.
Diverse
ngo’s hebben gewezen op de slechte omstandigheden in het
opvangcentrum in Melilla, waar honderden asielzoekers verblijven, en
de vertragingen in de behandeling van asielaanvragen waardoor
vluchtelingen Ceuta of Melilla volgens de Spaanse wet niet kunnen
verlaten.
De
VN-Vluchtelingenorganisatie zegt in een op 11 juli verschenen rapport
dat het CETI op Melilla 2.161 vluchtelingen huisvestte op 12 juni,
terwijl de maximumcapaciteit 480 is. Onder de asielzoekers bevonden
zich 384 Syrische volwassenen en 480 kinderen.
