Traditiegetrouw staan de debatten garant voor lange en diepgaande gesprekken over de politieke en sociale gevolgen van de globalisering, de opkomst
van het neoliberalisme en de klimaatverandering. De grote panels verzamelen het
kruim van (meestal linkse) intellectuelen, politici en vertegenwoordigers van
het middenveld. 

Dit jaar zijn onder meer Francine Mestrum, Eric Corijn, Nadia
Fadil, Yamila Idrissi, Dries Lesage, Tom De Meester, Maarten Van Rossem en
Ferre Wyckmans van de partij.   

Het prille begin

Een kwarteeuw geleden vond de eerste debattenreeks plaats. De
Berlijnse Muur was net gevallen. Zwarte Zondag lag op de loer. “Ik vond de
euforie van het het triomferende kapitalisme toen angstwekkend,” vertelt
initiatiefnemer en coördinator Eric Goeman. “Heel wat progressieven en linkse
intellectuelen hadden het idee dat de strijd gestreden was en dat het
kapitalisme enkel nog wat sociale correcties behoefde. Intussen weten we dat
Fukuyama ongelijk had toen hij het einde van de geschiedenis afkondigde, net
zoals dat de ontwikkelingen uit die tijd helaas uitgemond zijn in een gedepolitiseerd
middenveld.” 

“Maar
goed, het was binnen die context dat ik besloot te starten met linkse debatten
op de Gentse Feesten. Ik organiseerde daarvoor al een soort van culturele
talkshows op de Feesten, met gasten als Walter De Buck en Guido Lauwaert. Maar
in 1989 zag ik het groter. Ik ben toen naar Guido De Leeuw gestapt en we zijn
ervoor gegaan,” vertelt Goeman. 

Debatteren op een
volksfeest 

“Ik had bij het begin wel nooit gedacht dat het zo’n lange
traditie zou worden. Het was ook niet vanzelfsprekend om zoiets ernstigs als
politieke debatten te organiseren tijdens een volksfeest.”

Toch sloeg de formule aan en groeiden de debatten uit tot een
onmisbare klassieker op de Feesten. In de beginjaren was het Jaap Kruithof die
de debatten inleidde. “Hij maakte veel indruk,” zegt Eric Goeman. “Studenten
kwamen naar hun professor luisteren. Maar er waren ook veel ouders van studenten
die nu wel eens wilde weten wat die man hun kinderen bijbracht. Kruithofs invloed
was heel groot. Idem dito trouwens voor Eric Corijn en Etienne Vermeersch die
er net als Kruithof van in het begin bij waren.” 

Goeman herinnert zich heel wat legendarische momenten. “Guy
Verhofstadt heeft één keer deelgenomen aan een debat, nog in de tijd van zijn
burgermanifesten. Ik had een micro in het publiek gezet zodat mensen vragen
konden stellen, maar de ene na de andere arbeider maakte hier gebruik van om te
vertellen over afdankingen in hun bedrijven. Verhofstadt heeft toen uitgeroepen
dat dat geen debat was, maar een volkstribunaal. En hij is nooit meer willen
komen. Telkens als ik hem vraag zegt hij dat hij met vakantie is, maar tijdens de opening van de
feesten zit hij wel gewoon in de tribune. Tja.” 

“Ook het debat tussen Ernest Mandel, Georges Debunne en Jaap
Kruithof was bijzonder. Het eerste uur begon rustig, maar vervolgens ontaarde
dat in een stevige ruzie.” 

Verschillende meningen 

Naast
hun lengte (zo’n vier uur), is de grootte van de panels kenmerkend voor de
debatten. Per onderwerp gaan er gemakkelijk acht à negen mensen met elkaar in gesprek. “Dat komt omdat ik verschillende meningen aan bod wil
laten komen en verschillende facetten wil kunnen belichten,” legt Eric Goeman
uit. “Ik wil sowieso enkele onafhankelijke denkers naast betrokken partijen
zoals politici of vakbonden.” 

Met het feit dat vrouwen vaak ondervertegenwoordigd zijn is hij
zelf niet onverdeeld gelukkig. “Allereerst zitten er op veel thema’s nu eenmaal
meer mannen. Kijk maar eens naar de auteurs van boeken die EPO uitgeeft. En
daarnaast zeggen vrouwen vaker ‘nee’ als ik hen vraag. De debatten vallen
natuurlijk in een moeilijke periode. Mensen zijn op vakantie of willen
tijd doorbrengen met hun gezin.” 

Onbezoldigd

“Wat dat betreft blijf ik het fantastisch vinden dat zoveel mensen
jaar na jaar tijd maken om in een panel te zitten. Je moet weten dat niemand
een vergoeding krijgt. En toch zijn sommige mensen bijna beledigd als ze niet
worden uitgenodigd. Of zijn ze blij dat ze ‘eindelijk’ gevraagd worden en het ook eens mogen meemaken.”  

“Het enige dat de sprekers krijgen is een diner achteraf. Die maaltijden zijn altijd erg aangenaam. Alleen worden daar soms uitspraken gedaan die ik liever
tijdens het debat zelf gehoord had. Zeker politici zijn vaak heel voorzichtig,” zucht Goeman.

Omwille van familiale omstandigheden leidt Eric Goeman dit jaar niet alle debatten zelf in. Een aantal oude getrouwen zoals Eric Corijn, Francine Mestrum en Pascal Debruyne neemt deze taak bij zeven van de negen debatten van hem over.

De debatten gaan dagelijks door van
zaterdag 19 tot en met zondag 27 juli 2014, tussen 14u en 18u in
het NTGent op het Sint-Baafsplein in
Gent (deuren 13u). De organisatie is in handen van vzw Trefpunt &
Democratie 2000. De inkom is gratis. De debatten zijn toegankelijk voor rolstoelgebruikers. Het volledige
programma vindt u hier.