De
familie van Iyad (1995) ontvluchtte Palestina in 1948 bij de oprichting
van de staat Israël en zocht toen een onderkomen in kamp Yarmouk in
de Syrische hoofdstad Damascus. Het geweld en de burgeroorlog maakten
dat Iyad in december vorig jaar zijn gemeenschap in Syrië
ontvluchtte. Zo’n vijftigduizend Palestijnen gingen hem al voor en
Libanon bleek voor hen de veiligste vluchtroute.
Deporteren
Iyad
had de bedoeling om vanuit Libanon door te reizen naar Libië, om
daar de overtocht te maken naar het inmiddels beruchte Italiaanse
eiland Lampedusa. In juni 2014 werden zijn plannen gedwarsboomd door
de Libanese veiligheidsdiensten, die hem samen met 48 andere jonge
Palestijnse mannen oppakten toen ze Libanon probeerden te verlaten,
via de luchthaven Rafiq Hariri in Beiroet.
Na
een onderzoek, dat een kleine tien uur in beslag nam, werd besloten
om de mannen terug naar
Syrië te deporteren. Ze beschikten niet over de juiste papieren. Met deze stap gingen de Libanese autoriteiten
in tegen het eerdere beleid, waarbij vluchtelingen die het
bloedvergieten in het buurland wilden ontvluchten, niet gedwongen
mochten worden om terug te keren.
Nieuwe
regels
De
nieuwe regels schrijven voor dat Palestijnen uit Syrië Libanon niet
binnen mogen, tenzij ze toestemming hebben van de Libanese
veiligheidsdiensten. Ook de Syrische autoriteiten geven geen akkoord
om te vertrekken naar Libanon zonder voorafgaande toestemming van de
Libanese ambassade. Ondertussen kregen ook de grenswachters de
bevoegdheid om Palestijnse vluchtelingen onherroepelijk terug te
sturen.
Human
Rights Watch waarschuwt dat de Libanese regering het internationale
principe schendt dat staten verbiedt om asielzoekers of vluchtelingen
terug te sturen naar een plek waar hun leven of vrijheid bedreigd
wordt. “Ik kan in geen geval terugkeren naar Syrië”, zegt
Iyad, die ondertussen toch terug in Libanon wist te geraken. “Ik
heb de leeftijd bereikt om in het leger te gaan en ik weet dat ze me
zullen verplichten de wapens op te nemen en te doden. Ik zal dat niet
doen, dit is niet mijn strijd.”
Tijdelijke
regel?
De
Libanese regering heeft het recht om zijn grenzen te beschermen en de
vluchtelingenstroom zet een enorme druk op het land, maar de
Palestijnen zijn wanhopig op zoek naar meer veiligheid en vragen zich
af waarom zij worden uitgesloten.
UNRWA,
het VN-agentschap verantwoordelijk voor de Palestijnse vluchtelingen
in het Midden-Oosten, zegt dat de Libanese overheid garandeert dat de
regel tijdelijk is, maar tot op heden werd er geen koerswijziging
aangekondigd. Tientallen Palestijnse families zijn van elkaar
gescheiden of gestrand door deze verandering in de regelgeving.
Toegang
Nour
kwam een jaar geleden naar Libanon met haar gezin, maar door de
aanhoudende gevechten in Syrië besloten ze om als vluchtelingen te
emigreren naar Europa. Nour trok terug naar Syrië met haar dochter
om de nodige papieren in orde te brengen. Haar man en drie andere
kinderen bleven ondertussen in Libanon. Toen ze terug aan de grens
stond met Libanon, werd haar de toegang geweigerd.
“Ik
weet niet wat er gebeurt”, zegt ze. “Mijn man en kinderen zijn
in Libanon, ik ben hier in Syrië met mijn dochter. De grenswachter
vertelde me dat de rest van mijn familie zal moeten terugkeren naar
Syrië als we samen willen zijn. Maar wat verwachten ze van me? Dat
ik samen met mijn familie terugkeer naar de straten waar honger,
oorlog en dood heersen?”
Gemarginaliseerd
In
een verklaring vorige week benadrukte Amnesty International de
wanhopige situatie van veel Palestijnse gezinnen. “De Libanese
autoriteiten moeten de flagrante discriminatie ten aanzien van
Palestijnse vluchtelingen staken”, zegt Sherif Elsayed-Ali van
Amnesty International.
Palestijnse vluchtelingen worden in Libanon
vaak gemarginaliseerd en tot zondebok uitgeroepen omwille van hun rol
in de Libanese burgeroorlog (1975-1990). Nu de regio te lijden heeft
onder het Syrische conflict, zien ze zich opnieuw gestraft voor een
oorlog die niet de hunne is.
