|Transitiereeks| “Voor ons is het iedere keer een verrassing wat we gaan maken”

Steeds meer dringt door dat de samenleving voor enorme uitdagingen staat op vlak van duurzaamheid. Het begrip "duurzaamheidstransitie" of kortweg "transitie" wint terrein. Heel wat individuen en organisaties wachten niet en gaan zelf het engagement aan. Dat doen ze om ecologische en sociale redenen, maar ook om een rol te spelen als geëmancipeerde burgers. DeWereldMorgen.be belicht deze week enige transitie-initiatieven. Vandaag: een voedselcollectief.

vrijdag 27 juni 2014 08:58
Spread the love

Het is
verkiezingsavond. Op een terrein omzoomd door garageboxen in de
Antwerpse Van Diepenbeeckstraat, staan kleurrijke tafels opgesteld
waaraan steeds meer volk komt aanschuiven. Voedselcollectief De Beek
claimt hier al vier jaar iedere zondag de openbare ruimte. Hier
wordt gekookt, gegeten gespeeld en ontmoet.

Vanavond wordt er
een buffet geserveerd. Er is een wonderlijk heerlijke soep van verse
look en tijm, er is daslookpesto (“dat vind je in iedere berm”),
aardappelsalade, linzensalade met selder, ingemaakte rode biet,
kruidige falafelballetjes, allerlei bladgroenten en polenta met
tomaatjes.

Even wordt er
overwogen om de verkiezingsuitslagen te volgen op een laptop, maar
veel bijval krijgt dat voorstel niet. Er wordt een frisse witte
Chardonnay geschonken, en het buffet is geopend.

“Het is te gek
hoeveel eten er wordt weggegooid”, vertelt Eefke, één van de
twaalf kernleden van het collectief. “Een tomaat met een bluts
bijvoorbeeld is geen perfecte tomaat, dus die koopt niemand en gaat
rechtsreeks de afvalcontainer in. Dat is niet alleen onredelijk, maar
ronduit absurd. We zijn met z’n allen vervreemd geraakt van wat
er op ons bord ligt. We hebben er geen idee van waar pakweg de melk
uit de supermarkt vandaan komt: ja, van een koe, maar in welke
omstandigheden leeft die koe, wat eet zo’n beest, welke
medicijnen krijgt ze, wat wordt er aan de melk
toegevoegd?”

Weggeconcurreerd

“Dat complexe systeem van grootschalige voedselbevoorrading leidt
niet alleen tot minder kwalitatieve voeding. Het is ook ontzettend
belastend voor het ecosysteem. Voor 1 calorie supermarktvoeding zijn
9 tot 10 calorieën fossiele brandstof nodig. Dat is 27
keer meer dan in 1940 hé.
En dan hebben we het nog niet
gehad over sociale gevolgen van die grootschalige voedselproductie:
lokale boeren die weggeconcurreerd worden door goedkope import is
daar maar één voorbeeld van.”

“Wij willen
nadenken en doen nadenken over hoe het anders kan, dat doen we op
onze eigen, kleinschalige manier: door samen te koken met wat we zelf
oogsten, krijgen of vinden, groenten en fruit in te maken voor de
winter en lezingen en workshops te geven.”

Precies in die
kleinschaligheid ligt de kracht van het voedselcollectief. De
ingrediënten waar De Beek mee werkt, hebben geen kilometers
afgelegd, maar komt rechtstreeks van het veld van de bioboer –
meestal van CSA-boerderij Plukrijp in
Schriek, van moestuinen uit de buurt of van overschotten van de
markt. Brood krijgen ze van wat overschiet bij Het Dagelijks Brood.

“Het gebeurt maar héél zelden dat we iets moeten bijkopen”,
vertelt Valentine, een van de twaalf. “We gebruiken wat
voorhanden is, voor ons is het dus ook iedere keer een verrassing wat
we gaan maken.”
Bij De Beek zijn ze
verontwaardigd over wat de voedingsindustrie ons door de strot wil
rammen, zoveel is duidelijk, maar in de praktijk uit zich dat vooral
in gemoedelijkheid en gezelligheid.

Genieten

Aan de lange
schraagtafels schuift een publiek van divers pluimage aan, variërend
van veertig tot zestig man. Sommigen komen hier iedere zondag,
anderen slechts af en toe. Een mailtje vooraf volstaat. Anna en Theo zijn hier pas voor de tweede keer. “Via-via
hoorden we van dit initiatief, we zijn nochtans niet uit de buurt,
maar we komen hier graag om nieuwe mensen te leren kennen en omdat we
wel geïnteresseerd zijn in wat de mensen hier te vertellen hebben.
Hoe we met minder kunnen toekomen en daar toch van kunnen genieten.”

“We zijn geen
restaurant”, vertelt Valentine, “we koken maar één keer per
week omdat we naast de Beek allemaal onze eigen job hebben.
Maar naast dat oogsten en koken organiseren we wel workshops
en lezingen. Over verantwoorde voeding, over vergeten en
niet-vergeten recepten en conserveringstechnieken, over lekker eten
maken zonder het ecosysteem te veel te belasten.”

De keuken is een
gezellig allegaartje van gekregen en gevonden spullen, maar alles is
voorhanden en ziet er uiterst professioneel uit. “Deze mooie
ruimte was vroeger het atelier van kunstenaar Benjamin Verdonck”,
vertelt Steve, nog iemand van de ‘kerngroep’. “Nu huren wij het
verder, en dat kost ons iedere maand 600 euro. Het is onze enige
kost, en tot nog toe is het ons gelukt te overleven met de vrije
bijdragen van onze zondagse eters.”

“We denken erover
subsidies aan te vragen”, vertelt Valentine, “maar dat is niet
zo’n eenvoudige beslissing. Enerzijds houden we er niet van om geld
te vragen en vinden we het belangrijk om onafhankelijk te blijven.
Anderzijds zou het wel een signaal aan de overheid zijn: wij
bestaan, hier zijn een heleboel mensen mee bezig, dit is belangrijk.
We zijn er nog niet uit wat het beste zou zijn.”

Dessert

Intussen is het
dessert gearriveerd: watermeloensorbet met vliersiroop en sesam. “Ah,
dat zal nog van onze vlierworkshop gisteren zijn’, zegt Martien.

“Weet je wat
grappig is? Mensen denken soms dat we experten zijn in alles wat met
voeding te maken heeft, maar wij proberen en experimenteren ook maar
gewoon. Gisteren hadden we een workshop over vlierbloesem en ik denk
dat wij evenveel geleerd heb van de deelnemers als zij van ons. Vlier
is dan ook zo’n veelzijdige plant. We hebben er zelfs
brandwondenzalf van gemaakt.”

En dan: de afwas,
dat hoort er ook bij. Maar samen is die zo gedaan.

De Beek
nodigt uit: te
komen eten en drinken, helpen, schoffelen, plukken, boontjes doppen,
denken, afwassen, met de kinderen spelen, moppen tappen, kennis
uitwisselen, uiteenzettingen geven,…

Mail
vzwbeek@gmail.com
om de hoogte te blijven.

Andere
voedselcollectieven in Antwerpen:
http://www.transitiedeurne.be/#!links

dagelijkse newsletter

take down
the paywall
steun ons nu!