Brecht de Vleeschauwer

WK-koorts: drones, stakingen, militaire escortes en protesten

De wereldbekerkoorts bereikt momenteel haar hoogtepunt in Brazilië. Alle selecties zijn gearriveerd en iedereen telt af naar de openingsmatch donderdag in São Paulo. Hoewel de ontevredenheid bij de gemiddelde Braziliaan omtrent de organisatie van het tornooi groot blijft, wordt het WK wellicht een feest. Maar hoe groot zal dat zijn?

donderdag 12 juni 2014 16:44
Spread the love

De Braziliaanse overheid mag dan wel beweren klaar te zijn voor de wereldbeker, de realiteit lijkt enigszins anders. 

Zo bestreed de politie de afgelopen weken onder anderen protesterende indianen met traangas in Brasilia en clashte het met onderwijzers in Rio. De universiteit in Belo Horizonte is bezet, er verzamelden zich tienduizend Brazilianen in Recife om aandacht te eisen voor de speculatie op de vastgoedmarkt en in São Paulo is er nog steeds geen akkoord met het metropersoneel.

Daarnaast vinden er dagelijks kleine spontane acties plaats om te protesteren tegen de hoge kostprijs van het WK en een gebrek aan noodzakelijke investeringen.

Overwinning voor MTST

Dinsdag was er evenwel plaats voor lichte vreugde bij MTST (Movimento dos Trabalhadores Sem Teto – Arbeidersbeweging voor daklozen). MTST is de drijvende kracht achter het tentenkamp ‘Copa Do Povo’ (Wereldbeker van het volk) waar momenteel zo’n vierduizend Brazilianen verblijven. Daarnaast mobiliseert het in São Paulo al maandenlang duizenden burgers om op straat te komen.

Na maanden van demonstraties heeft de federale en lokale overheid nu besloten om tegemoet te komen aan de eisen van de actievoerders. MTST kreeg onder meer de garantie dat er sociale woningen zullen gebouwd worden op het terrein dat momenteel bezet wordt. Of deze garanties echt waardevol zijn of enkel gemaakt werden om de MTST te sussen en protesten te vermijden bij de aanvang van de wereldbeker, zal pas binnen een paar maanden duidelijk worden.

Metro São Paulo

Eén van grootste zorgen van de Braziliaanse overheid en de FIFA blijft de metrostaking in São Paolo. De vakbonden eisen een loonsverhoging van 12,2 procent terwijl de overheid 8,7 procent bieden. Het Itaquera-stadion, waar Brazilië donderdag de wereldbeker op gang trapt, ligt ver weg van het centrum van de stad. Met de metro is het bereikbaar in minder dan een halfuur.

Om druk uit te oefenen op de stakers werden reeds tientallen werknemers ontslagen, onder wie minstens acht vakbondsafgevaardigden. Daarnaast treedt de militaire politie bijzondere hard op tijdens acties van de stakers.

Maandag werden dertien manifestanten opgepakt, van wie sommigen beweren gefolterd te zijn bij ondervragingen in het politiebureau. Dinsdag werd de staking opgeheven en gingen nieuwe onderhandelingen van start. Volgens de vakbondsafgevaardigden is een annulatie van het ontslag van de tientallen werknemers momenteel prioritair. Ze dreigen er wel mee om donderdag opnieuw te staken als er geen akkoord bereikt wordt.

Het hackerscollectief ‘Anonymous’ dreigde de afgelopen weken geregeld met een cyberaanval tegen de belangrijkste partners van de FIFA. Anonymous beweert bovendien al een aanval gepleegd te hebben op de computers van het Braziliaanse ministerie van Buitenlandse Zaken waardoor het in het bezit zou zijn van tientallen vertrouwelijke e-mails.

Straatprotesten

Een andere doorn in het oog van de Braziliaanse overheid is het aanhoudende protest op straat. Hoewel de protesten van de afgelopen maanden lang niet meer de impact hadden van de acties in 2013, blijft het afwachten hoeveel Brazilianen donderdag op straat zullen komen en op welke manier de ordetroepen hierop zullen reageren.

De recente protesten in Rio waren beperkt en verliepen meestal relatief kalm. Er worden donderdag dan ook geen honderdduizenden betogers verwacht, zoals vorig jaar. Veel Brazilianen zijn het protesteren moe en lopen liever geen risico meer. Als het uiteindelijk toch tot een confrontatie komt tussen manifestanten en de talrijke ordetroepen, is de kans reëel dat de situatie uit de hand loopt.

Een confrontatie met Braziliaanse Black Blocs lijkt bijna onvermijdelijk. De Black Blocks eisen meer aandacht voor de sociale problemen in Brazilië en zien symbolisch geweld als een legitieme manier van politieke actie.

Als de regering geen oog heeft voor de burgers en geen gehoor geeft aan hun frustratie en verontwaardiging, vinden ze geweld een geoorloofde manier om een debat te openen en aandacht te vestigen op hun eisen. De Black Blocs in Rio hebben opgeroepen tot een betoging op donderdagochtend in het centrum van de stad en plannen om in de namiddag protesterende leerkrachten te vervoegen in Copacabana, vlak bij het fandorp van de FIFA.

150 000 agenten en militairen

De chef van de Braziliaanse veiligheidsdiensten probeert in interviews met buitenlandse media de fans ervan te overtuigen dat er geen veiligheidsprobleem zal zijn tijdens het WK. Aangezien meer dan 150 000 politieagenten en militairen zullen instaan voor de veiligheid (van de buitenlandse supporters) is het best mogelijk dat de veiligheid van de doorsnee WK-ganger gegarandeerd kan worden.

In Rio bewaken marineschepen de belangrijkste stranden, politie- en legerhelikopters vliegen af en aan, drones zweven akelig dichtbij en de militaire escortes van de spelersbussen lijken eerder op taferelen uit oorlogsgebied. De vraag is echter of de politie manifestaties zal tolereren en hoe repressief de ordetroepen zullen optreden als het effectief tot een confrontatie komt.

Staking militaire politie

Een ander probleem voor de Braziliaanse overheid is dat de (militaire) politie zelf al verschillende malen gedreigd heeft om tijdens het WK het werk neer te leggen.

In Cuiaba, waar 4 WK-matchen plaatsvinden is er nog steeds geen akkoord tussen de afgevaardigden van de militaire politie en de overheid. Als er geen compromis gevonden wordt voor donderdag, sluit men een staking niet uit. In Manaus plant de politie een protestactie met de eis voor meer loon op vrijdag, één dag voordat daar de eerste wedstrijd plaatsvindt tussen Italië en Engeland.

Tot slot zijn er verschillende sectoren die al voor langere tijd staken en nog steeds wachten op een antwoord van de overheid. Onder andere gezondheidszorg, onderwijs en cultuur staken al enkele weken en ook deze groepen worden donderdag op straat verwacht.

In steden over het gehele land worden acties verwacht,  met wellicht de grootste acties in São Paulo, Rio de Janeiro, Belo Horizonte, Salvador, Porto Alegre en Recife.

take down
the paywall
steun ons nu!