Volgens de Hoge Commissaris voor de Vluchtelingen van de Verenigde Naties (UNHCR) zochten al meer dan 2,7 miljoen Syriërs veilig onderdak buiten hun thuisland. Belangrijke gastlanden zijn Libanon (dat ongeveer 1,1 miljoen vluchtelingen opvangt), Jordanië (600.000), Turkije (760.000), Irak (200.000) en Egypte (140.000).
Maar de EU-landen doen het minder goed. Volgens Kristalina Georgieva, Europees Commissaris voor Internationale Samenwerking, was dit ook het geval in 2011 na de val van het Khadafi-regime in Libië. Ze spreekt van “een buitenproportionele argwaan” voor vluchtelingen in Europa.
Financiële steun
UNHCR heeft Europa opgeroepen dit jaar 30.000 Syriërs op te vangen, en 100.000 in de periode 2015-2016. Het meest genereuze land in de EU is Duitsland, dat 10.000 vluchtelingen wil opvangen. België verleende vorig jaar asiel aan iets meer dan 1100 Syrische vluchtelingen. Italië land beloofde om in 2014 75 Syrische vluchtelingen op te vangen in het kader van het hervestigingsprogramma van de Verenigde Naties.
De landen die het nieuwe VN-plan aanvaarden, zullen meer vluchtelingen moeten opvangen naarmate de oorlog langer duurt en de VN hun quota opdrijven.
Verschillende landen, waaronder het Verenigd Koninkrijk, weigeren om mee te stappen in het programma van de VN. Eerder dit jaar werd duidelijk dat ook Bulgarije de grenzen dichthoudt.
Nicosia (Cyprus) is de dichtstbijzijnde Europese hoofdstad vanuit Damascus, en die ligt half zover weg als de Iraakse hoofdstad Bagdad. Toch ving Bagdad al een veelvoud op van het aantal Syrische vluchtelingen dat alle EU-landen samen opvingen.
De EU is de grootste donor van humanitaire hulp aan Syrië en heeft duidelijk gemaakt dat het die hulp zal blijven geven in de vorm van financiële steun. Maar een uitgebreide hervestiging of tijdelijke opvang van vluchtelingen komt er niet.
Islamofobie
Nils Muizniek, de onafhankelijke Mensenrechtencommissaris van de Europese Raad, vertelt: “De huidige terughoudendheid om Syriërs te ontvangen, vormt een opvallend contrast met reacties op vorige vluchtelingenstromen vanuit andere landen. Sommigen wijten dit aan de economische crisis, maar ik denk dat er een islamofoob element meespeelt.”
In het Verenigd Koninkrijk won een rechtse politieke onderstroom de laatste jaren aan belang. De nationalistische Independence Party behaalde een goede score bij de voorbije Europese verkiezingen. De partij voerde campagne met een anti-Europese en anti-immigratieboodschap.
Vorige week kregen Syrische asielzoekers nog een bijkomende klap te verwerken, toen een officieus vluchtelingenkamp in Calais gesloten werd om gezondheidsredenen. Het kamp fungeerde als een spil om Engeland te bereiken. Veel Syriërs proberen familieleden in het Verenigd Koninkrijk te bereiken, en zoeken er werk om geld te kunnen terugsturen naar hun familie in Syrië.
Roger Hamilton-Martin
