Het nieuwe dorpje Vunidogoloa op Vanua Levu, het tweede grootste eiland van Fiji (foto Government of Fiji).

676 dorpen Fiji gedoemd te verdwijnen door klimaatverandering

Op de eilandengroep Fiji in Oceanië staat het voortbestaan van 676 dorpen op het spel als gevolg van de klimaatverandering.

dinsdag 27 mei 2014 16:36
Spread the love

Waar de gevolgen van de klimaatverandering in andere delen van de wereld vaak nog ver weg lijken, zijn ze op de eilanden in de zuidelijke Grote Oceaan al harde realiteit. Het stijgende zeewater bedreigt de landbouw en maakt sommige kustplaatsen onbewoonbaar. 

Het dorp
Vunidogoloa op Vanua Levu, een van de twee belangrijkste eilanden van
Fiji, werd al volledig verplaatst.

De
driehonderd vulkanische eilanden die samen Fiji vormen, tellen meer
dan 870.000 inwoners. De eilanden, inclusief laaggelegen atollen,
zijn zeer kwetsbaar voor cyclonen, overstromingen en aardbevingen.
Als maatregelen zoals zeeweringen en het aanleggen van mangrovebossen
niet meer helpen, zit er weinig anders op dan de bevolking te
verplaatsen naar veiliger gebieden.

Onhoudbaar

Het
dorp Vunidogoloa op Vanua Levu is al volledig verplaatst. Dat proces
begon voordat het nieuwe verhuisbeleid van Fiji, dat nog niet
officieel is aangenomen, werd ontwikkeld. Elk dorp dat een beroep
doet op de overheid wegens klimaatproblemen, krijgt onder het nieuwe
beleid hulp bij verplaatsing. Hiervoor zijn richtlijnen vastgelegd op
het gebied van inspraak en economische ontwikkeling.

De
situatie in Vunidogoloa, waar de bewoners al generaties leven aan
de rand van de Natewabaai, was onhoudbaar geworden door de oprukkende
zee. Er waren dagelijks overstromingen en het zoute water tastte de
bodem en gewassen aan. Hoewel de bewoners de ontwikkelingen al jaren
zagen aankomen, bracht de verhuizing en het verlies van voorouderlijk
land toch nogal wat stress met zich mee. In totaal duurde de
verhuizing, die in 2010 begon, drie jaar. De ervaringen van de
dorpsbewoners en de overheid zijn meegenomen in het nieuwe beleid
voor andere dorpen.

“We
zijn blij met ons nieuwe dorp”, zegt Suluwegi, een inwoner van
Vunidogoloa. “De huizen zijn goed en we kunnen hier nieuwe
gewassen verbouwen.” Het ministerie van Landbouw heeft het
nieuwe dorp voorzien van ananasplanten en biedt technische
ondersteuning bij het ontwikkelen van nieuwe manieren van landbouw.

De
honderdvijftig bewoners zijn gehuisvest in dertig nieuwe huizen, die
elk ongeveer 4000 euro hebben gekost. Suluwegi zegt dat de
dorpsbewoners zich actief betrokken hebben met de plaats waar het
nieuwe dorp moest komen, en dat de verhuizing pas doorgang vond na
instemming van de bewoners.

In
het geval van Vunidogoloa verliep het proces vrij eenvoudig. De
gemeenschap had twee kilometer verderop hoger gelegen land in bezit
en besloot al snel dat dat de ideale nieuwe locatie was. “Er
waren geen ruzies en dat maakte alles een stuk gemakkelijker”,
zegt George Dregaso van het Nationale Bureau voor Rampenmanagement.
Ingewikkelde onderhandelingen en hoge compensatie van landeigenaren
was in dit geval niet aan de orde.

De
bewoners van de nieuwe locatie kregen steun van diverse ministeries
en overheden. Er werden nieuwe watertanks en een zonne-energiesysteem
in het dorp geplaatst. Boeren kregen planten, vee en materialen. Ook
werden nieuwe visvijvers aangelegd. Vijfenzeventig procent van de
kosten van de verhuizing, bijna 392.000 euro, kwam voor rekening van
de overheid. Het restbedrag staat voor de waarde van het hout dat de
dorpsbewoners inbrachten voor het project.

Klimaatmigranten

De
inwoners van Vunidogoloa hadden het geluk dichtbij hun oude
woonplaats terecht te kunnen. Dat zal vermoedelijk niet gelden
voor iedereen die te maken krijgt met de gevolgen van de
klimaatverandering. Wereldwijd bestaat nog nauwelijks beleid en
wetgeving als het gaat om de noden van klimaatmigranten, zowel binnen
naties als internationaal. Mensen die intern ontheemd raken als
gevolg van de klimaatverandering, vallen bijvoorbeeld niet onder de
VN-Vluchtelingenconventie uit 1951.

Vorig
jaar lanceerden internationale advocaten, klimaatexperts en
VN-vertegenwoordigers de Peninsula Principles on Climate Displacement
within States, een initieel raamwerk voor beleidsmakers en wetgevers
gebaseerd op de huidige internationale wetgeving. Veel van die
principes, zoals inspraak en toestemming van de betrokken
gemeenschap, het verschaffen van betaalbare huisvesting,
landoplossingen, basisdiensten en economische kansen voor de
getroffen bevolking, werden in Vunidogoloa in acht genomen.

De
formele discussie over de wettelijke implicaties van het
verhuisbeleid op Fiji moet echter nog gevoerd worden, zegt Mahendra
Kumar, directeur van de afdeling Klimaatverandering van het
ministerie van Buitenlandse Zaken en Internationale Samenwerking in
de hoofdstad Suva.

“We
doen één ding tegelijk. Het beleid moet nog goed bekeken worden
door alle betrokken partijen, inclusief de relevante ministeries,
voordat het kabinet zich erover kan buigen. Het kabinetsbesluit en de
reactie op de aanbevelingen, zullen bepalend zijn voor de volgende
stappen.”

Het
huidige klimaatveranderingsbeleid op Fiji wordt ondersteund door
bestaande wetgeving en een nieuwe grondwet die vorig jaar werd
aangenomen. Daarin wordt erkend dat alle inwoners van Fiji, ongeacht
hun etniciteit of status, gelijke rechten hebben op huisvesting,
openbare diensten, gezondheid en economische participatie.

Fiji ligt in de Stille Oceaan op ongeveer 2000 kilometer ten noordoosten van Nieuw-Zeeland. Alle
eilandstaten in de regio staan voor enorme uitdagingen als het gaat om het implementeren van overheidsbeleid,
als gevolg van hun beperkte technische, menselijke en financiële
capaciteit. Volgens Kumar moet hard gewerkt worden aan het vinden van
geschikt land en duurzame financiering, voordat nieuwe
verhuisprojecten in gang worden gezet.

Fiji Leads Pacific Region on Climate Adaptation Efforts

take down
the paywall
steun ons nu!