De titel van het boek is Europa
wordt wakker!
“Dat
is niet alleen een vaststelling”, zei Bart Staes bij de voorstelling, “want je ziet dat mensen zich eindelijk beginnen te
roeren in allerlei initiatieven die het niet eens zijn met de
uitgesproken neoliberale gang van zaken in de EU. Het is tegelijk ook
een oproep, een imperatief: wordt toch ‘s wakker, Europa, en laat je
niet langer koloniseren door de lobby van transnationale
ondernemingen en grootkapitaal waarvoor regeringen (van welke
samenstelling ook) telkens opnieuw door de knieën gaan”.

Dat
dit boek er in de laatste weken van de verkiezingscampagne (en
ondanks eerdere voornemens) toch nog is gekomen, schreef Staes vooral
toe aan zijn ergernis over de stortvloed aan leugens en hypocrisie
die de Europese campagne helaas kenmerkt. Met name liberalen en
christendemocraten verkondigen – in het beste geval –
loffelijke intenties, maar laten daarvan door hun concreet stemgedrag
in het Europees Parlement keer op keer geen spaander heel. Wellicht
nog erger want misleidender is het doodzwijgen van
allerlei bedreigingen en sluipende besluitvorming waaraan de
traditionele politieke families zich op Europees vlak schuldig maken.

Die
families, aldus Staes en zijn Ecolo-medestrijder Philippe Lamberts,
ondergaan al decennialang de kolonisatie door de brutale vrije
markt, alsof daar niets tegen te doen valt … terwijl ze toch in
tal van lidstaten (mee)regeren. Ondertussen bewijzen de Europese
Groenen dat het wel anders zou kunnen, maar ook voor ‘tergend
haalbare’ voorstellen vinden ze slechts zelden voldoende bondgenoten.
Een simpele analyse van het stemgedrag van de diverse
europarlementsleden en hun fracties zou bijzonder ontluisterend
werken en de kiezer veel méér leren dan stoere slogans of kleffe
praatjes.

Zo
staat dit boekje vol leerrijke voorbeelden van concrete problemen,
voorstellen én de wijze waarop (bijna) alles wordt gesaboteerd
wat de transnationale ondernemingen en kapitaalgroepen niet zint.
Vele duizenden lobbyisten slagen er blijkbaar in de traditionele
fracties naar hun hand te zetten, zodat – schijfje na schijfje, en
schijnbaar zonder veel poeha – elementaire rechten van miljoenen
Europese burgers op de helling worden gezet of ronduit getorpedeerd.

Of
het nu gaat om eisen aangaande voedselveiligheid, milieunormen,
landbouw- of consumentenbeleid, arbeidsmarkt en -omstandigheden…
als je leest hoe het eraan toegaat op dat EU-niveau, dat toch steeds
doorslaggevender wordt, dan word je gewoon ziek. We hebben we het nog
niet gehad over de volgende en allicht nog catastrofalere financiële
‘crisis’, of het volstrekt onderuithalen van zowat alle Europese
maatstaven in het op stapel staande TTIP-vrijhandelsakkoord met de
VS. Daarover is kennelijk zelfs de EU-administratie zo beschaamd dat
ze de informatie daarover zoveel mogelijk achterhoudt of vervalst.

Zoveel
is duidelijk: hoe nuchter en concreet ook, Europa wordt wakker ! is vanuit
verontwaardiging geschreven. Welnu, wie een greintje
rechtvaardigheidsgevoel over heeft en dit boekje leest, kàn niet
anders dan die verontwaardiging delen. In die zin vind ik het
aangrijpender dan Hessel, en hoopgevender dan Luc Huyses recente
boek, dat welhaast een ‘in memoriam’ is voor de democratie.

Het
is aangrijpender omdat het concreter is, beter onderbouwd en meer
samenhangend dan Hessel. Het is hoopgevender omdat het (overtuigender
dan Huyse) aantoont hoe het niet-aflatende gevecht tegen de bierkaai
soms wél waardevolle resultaten oplevert.

Dat
Staes en zijn geestesgenoten verontwaardiging omzetten in moeizaam
maar gestaag en efficiënt politiek werk, en daardoor een geduchte
luis in de pels van het euro-establishment zijn geworden, dwingt
respect af. Dit – te bescheiden ! – boekje illustreert dat
uitstekend.

Bart
STAES, Europa wordt wakker! Van een neoliberale naar een sociale,
solidaire en duurzame Europese Unie, Brussel, in eigen beheer, 2014, 87 pagina’s. Je kan het boek hier bestellen.