De
dertienjarige Sampreeth Monteiro probeert zijn buren te overtuigen:
koop een guppy en je zal geen malaria meer krijgen. Hij leerde de
campagne kennen op zijn school in Mangalore, in het zuiden van India.
Vrijwilligers bezoeken er ziekenhuizen en scholen met bokalen vol
muskietenlarven om te tonen hoe de guppy – in
Europa bekend als het meest populaire aquariumvisje – er korte metten
mee maakt.
Ook
in andere steden is er steeds meer aandacht voor natuurlijke middelen
in de strijd tegen malaria. “We zijn bezig de risicogebieden via
satelliet in kaart te brengen”, zegt Carter Sangma,
gezondheidsambtenaar in de Indiase staat Meghalaya. “Als dat
gebeurd is, kan de vis verdeeld worden in die gebieden.” Volgens
Sagma zijn de ziekten die door muskieten overgedragen worden met de
helft verminderd sinds de staat de guppy begon te kweken in 2012.
Oude
techniek
Revolutionair
is de techniek niet: een Britse legerofficier bracht de vis in 1908
mee uit Engeland om muskieten weg te houden uit zijn legerbarak. Hij
zette de vis uit in de wateren in de buurt om zo de larven te
bestrijden. Ook de Indiase overheid deed al pogingen met de vis, maar
slaagde er nooit in om dat uit te breiden naar het platteland.
Dat
is nu stilaan aan het veranderen: in de staat Assam wordt de vis nu
op grote schaal gekweekt. “Biocontrole heeft Assam geholpen om
het aantal besmettingen aanzienlijk te verminderen”, zegt
Nripendra Kumar Sarma van het ministerie van Volksgezondheid.
“Tot
2012 hadden we meer dan dertigduizend gevallen per jaar. Nu zijn dat
er niet meer dan drie- tot vierduizend. Dezelfde aanpak is mogelijk
in andere delen van het land die kwetsbaar zijn voor malaria, dengue
en encefalitis, allemaal ziektes die door muskieten worden
overgedragen.”
Aandacht
voor biodiversiteit
Het
massaal uitzetten van de vis heeft echter ook nadelen. Wetenschappers
waarschuwen voor de gevolgen voor het ecosysteem, omdat de visjes
zich niet enkel voeden met muskietenlarven maar ook met de eitjes van
andere vissen. Ze pleiten voor het gebruik van inheemse vissoorten om
de larven te bestrijden. De guppy is een van oorsprong
Zuid-Amerikaanse soort, die niet natuurlijk voorkomt in India.
“Er
zijn heel wat geschikte vissen die wel natuurlijk in India
voorkomen,” zegt Subrata Deb, voormalig hoogleraar
Farmaceutische Wetenschappen aan de Tripura University. “Ook die
soorten kunnen gebruikt worden om muskieten en malaria te bestrijden.”
Volgens
de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) kost de ziekte jaarlijks aan
twintigduizend Indiërs het leven, en raken elk jaar zo’n vijftien miljoen
inwoners besmet.
