Dahr Jamail: 'reader supported media' is de toekomst (foto Bie Kentane)
Interview -

Dahr Jamail: klimaatcrisis is bedreiging voor de mensheid

Onderzoeksjournalist Dahr Jamail was in 2003 de enige Engelstalige niet-embedded journalist in Irak tijdens de invasie. Ter gelegenheid van het 'Iraq Tribunal' was hij in België. DewereldMorgen.be sprak met hem.

vrijdag 25 april 2014 15:05
Spread the love

“Mijn
ouders zijn derde generatie Libanees-Amerikaanse, traditionele Republikeinen uit Houston, Texas. Ik was
ervan overtuigd dat ik dat ook was. Na een opleiding in
communicatiewetenschappen ging ik in Alaska wonen om daar een deel
van het jaar te werken als berggids en met mijn loon dan de rest van het jaar bergen te beklimmen, onder andere Mount
McKinley, de hoogste berg van Noord-Amerika. Een ander levensdoel had
ik niet. Alles was voor mij in orde in het beste land ter
wereld.”

Politiek, ver van mijn bed

“In 1996 nam ik een baantje aan als persoonlijke
hulp van een volledig verlamde man. Die vroeg me eens wat mijn politieke ideeën waren. Waarom
was ik Republikein? Waarom geen Democraat of waarom geen linkse
anarchist? Ik wist niet wat zeggen. Politiek, daar heb ik
niets mee te maken, was zowat mijn enige repliek.”

“Hij vertelde me dat het parlement van de staat Alaska op het punt
stond besparingen door te voeren, die ertoe zouden leiden dat hij
geen terugbetaling meer zou krijgen voor begeleiding tijdens het
weekend. “Ik wil dat je vrijdagavond in je bed gaat liggen en er
niet uitkomt tot maandagmorgen, niet om te eten, niet om naar het
toilet te gaan. Als je dat volhoudt, kom me dan nog eens zeggen dat
politiek geen belang heeft.”

Weapons of mass distraction

“Ik
begon bewuster naar de media te kijken, ging
de Britse Guardian lezen en de Independent. Het duurde niet lang of ik kwam terecht bij alternatieve media zoals Democracy Now!
en Truthout. Zo ontdekte ik ook kritische auteurs zoals Howard Zinn
en Noam Chomsky en leerde over de vijf mediafilters van het boek Manufacturing Consent.”

“Steeds woedender werd ik over de massieve desinformatie die de
Amerikaanse media bieden en hoe ze de gruwelijke gevolgen van de
sancties tegen Irak doodzwegen. Toen ik Donald Rumsfeld (minister van
Defensie van president George W. Bush) en Colin Powell (minister van Buitenlandse Zaken) zag liegen over Irak en hoe ze drogredenen aan het
fabriceren (‘manufacturing’) waren om een oorlog te beginnen tegen Irak, toen begon ik
voor het eerst na te denken over wat ik daartegen zou kunnen doen.”

Fundraising events

“Ik
ging op goed geluk zonder specifiek doel naar Pakistan, maakte daar foto’s van de Taliban zonder goed te weten hoe de situatie in elkaar zat, ik had immers nog nooit journalistiek werk gedaan. Ik blogde daar met een
honderdtal vrienden over. Iemand stuurde die blogs door naar
electroniciraq.net (dat later werd overgenomen door Electronic Intifada). Terug in de VS organiseerden mijn vrienden ‘fundraising
events’ om me terug te laten gaan.”

“Zo
kwam ik in Irak terecht in 2003 tijdens de invasie. Ik reisde het
land door, helemaal alleen met een tolk, nooit in gezelschap van
buitenlandse troepen. Het verschil met wat de embedded journalisten
brachten viel onder meer de BBC World Service op, die mijn blogs overnamen en me interviewden. Ik was in Fallujah toen het brute geweld van de bezetter
toesloeg. Ook The Nation en Le Monde Diplomatique namen mijn blogs toen over.”

Toegewijd

“Ik
doe dit nu al elf jaar. Ik heb net drie jaar bij Al
Jazeera achter de rug. Het werd echter duidelijk dat ik niet
kon blijven werken voor een dergelijk groot bedrijf. Al Jazeera – toen nog alleen de Arabische versie – had een goede faam opgebouwd met zijn
verslaggeving over de oorlog in Irak. Rumsfeld bekloeg zich meermaals
openlijk over de ‘eenzijdige berichtgeving’ van deze ‘haatzender’. Van die goede reputatie is vandaag weinig over. Uiteindelijk is Al Jazeera net
als Russia Today in de eerste plaats een bedrijf. Ze geven wel een heel andere versie dan de westerse media, maar dus ook een ‘versie’.”

“Ik
voelde me daar niet meer op mijn plaats en ben nu terug bij Truthout.  Een
kleine toegewijde ploeg, jaar na jaar vechten om te overleven,
genegeerd of beschimpt door de groten maar ondersteund door duizenden gewone mensen en sociale organisaties.”

“De
enige toekomst voor degelijke nieuwsberichtgeving is ‘reader-supported media’, media gefinancierd door lezers,
kijkers, luisteraars. Daarover ben ik het volledig eens met Glenn
Greenwald. Met alle respect voor zijn werk bij The Guardian en met
Edward Snowden, denk ik dus dat hij nu een zware vergissing maakt door
met een miljardair in zee te gaan voor zijn mediaproject The Intercept.”

Deep Water Horizon

Tussen
juli 2010 en januari 2011 schreef Dahr Jamail ook een reeks reportages over het leven in de Amerikaanse vissersdorpjes aan de kust van de
Golf van Mexico.

“De
ramp met het boorplatform Deepwater Horizon is in de vergeetput van
de media geraakt. Ondertussen zijn honderden lokale
gemeenschappen in die vissersdorpen verwoest. De mensen hebben geen
inkomen meer, want de visserij is zo goed als vernietigd. Ze worden
ziek. De vervuiling is er nog steeds. Daar wordt haast nergens over bericht.”

“Vier jaar later zie ik in de media, ook hier in Brussel, schaamteloze publiciteit
van petroleummaatschappijen, met beelden van ‘gewone mensen’ die ‘meer groene
energie eisen’. Allerlei ‘climate deniers’ mogen het recente rapport van de VN-klimaatonderzoek IPCC komen weerleggen of ridiculiseren.”

“Ik
vind trouwens dat links in de VS zich zwaar vergist door alleen maar
aan te dringen op meer zuivere technieken, groene energie, zuiniger
leven, meer propere industrie, minder kernenergie zonder het economisch systeem zelf in
vraag te stellen.”

“Volgens
mij is de klimaatcrisis de voornaamste bedreiging voor de mensheid.
De vraag is of de mens als soort nog een toekomst heeft. De
mainstream media doen daar niets tegen, of liever, ze maken het nog
erger. Ze rekenen er op dat hun publiek niet nadenkt. De media zijn een intellectuele woestijn geworden.”

Zekerheden

“Alleen
echt onafhankelijke media zijn meer dan ooit het antwoord. Daar
is echt vraag naar. Ik krijg ook voortdurend vragen van jonge
kandidaat-journalisten: ‘I love your work. Hoe
moet ik dat ook doen?’ Ik
heb daar dus ook geen antwoord op. Besta je
volgend jaar nog? Zekerheden zijn er niet. Het zal moeilijk zijn en
blijven. De mediabedrijven geven immers niet zomaar op. Wel, ik had geen plan toen ik begon maar elf jaar later
doe ik dit nog altijd, en zeer graag. Ik zou zeggen, ga er gewoon voor.”

“Mijn
recente artikel “Are we falling of the climate precipice” (‘Vallen
we van de klimaatravijn’) is het belangrijkste artikel
dat ik heb geschreven. Gaan wij nog overleven als soort? Daar
gaat het volgens mij over. Laat je niet ontmoedigen door grote media. Laat je niet afleiden door de
labels ‘paniekzaaiers’, ‘alarmisten’. Dat zijn de vluchtheuvels van hen die geen argumenten hebben.”

Interview: Lode Vanoost

Dahr Jamail (1968) was van 2003 tot 2005 de enige niet-embedded Engelstalige journalist in Irak. Over zijn ervaringen berichtte hij in zijn ‘Dahr Jamail’s MidEast Dispatches‘. Hij was degene die de beelden verspreidde van honderden doden en gewonden en van de Amerikaanse bombardementen van hospitalen in Fallujah, die de wereld rondgingen, tot grote woede van de Britse en Amerikaanse regering.

In 2007 schreef hij over zijn ervaringen zijn eerste boek Beyond the Green Zone: Dispatches from an Unembedded Journalist in Occupied Iraq en in 2009 The Will to Resist: Soldiers Who Refuse to Fight in Iraq and Afghanistan. IHem werd in 2008 de Martha Gellhorn Prize for Journalism toegekend, genoemd naar één van de grootste oorlogscorrespondenten van de twintigste eeuw.

Dahr Jamail nam op 16 en 17 april in Brussel deel aan het congres ‘Toward Accountability and Justice for Iraq’, georganiseerd door het BRussells Tribunal.

dagelijkse newsletter

take down
the paywall
steun ons nu!