De aparte vriendschap tussen Marquez en Castro

De Colombiaanse journalist en schrijver Gabriel García Márquez (87) is overleden. Hij had lymfeklierkanker en kreeg thuis palliatieve zorgen toegediend. Marquez was één van de grootste schrijvers van onze tijd, vriend van Fidel en van nabij betrokken bij de zaak van de Vijf.

vrijdag 18 april 2014 14:51
Spread the love

“Onze
vriendschap was de vrucht van een jarenlang gekoesterde relatie met
honderden – voor mij steeds aangename – babbels. Praten met García
Márquez en Mercedes telkens ze naar Cuba kwamen – en dat was
meermaals per jaar – werd een remedie tegen de grote stress die een
Cubaans revolutionair leider, onbewust maar voortdurend, ondergaat”,
schreef Fidel in een kroniek met de titel De ontspanning.

De
schrijver kreeg vijftien jaar geleden lymfeklierkanker, die opnieuw
uitbrak, met uitzaaiingen naar lever en longen. Zijn familie
had samen met zijn dokters beslist om hem niet meer te behandelen,
maar hem thuis ‘palliatieve zorgen’ toe te dienen. In 2012 werd
bekendgemaakt dat hij aan dementie leed en er geen publicaties meer
zouden volgen.

Journalist
in Cuba

Gabriel
‘Gabo’ García Márquez werd in Aracataca in Colombia geboren. Hij
was de oudste van een middenklassegezin van twaalf kinderen en groeide
voornamelijk op bij zijn grootouders. De verhalen die zijn grootmoeder hem
vertelde zouden een grote invloed hebben op zijn werk.

Márquez
studeerde rechten, maar de lectuur van Franz Kafka veranderde zijn
leven. Via de journalistiek werd hij schrijver. Hij bleef wel
journalist, ook toen hij grote prijzen gekregen had voor zijn romans. Als
journalist kwam hij na de overwinning van de revolutie ’60 naar Cuba.
Hij richtte er het – nog steeds actieve – persbureau Prensa
Latina op. Fidel Castro werd een naaste vriend, en daarom gaven de
Verenigde Staten hem tien jaar lang geen visum.

Magisch
realisme

Honderd
jaar eenzaamheid
waarin realiteit en fantasie een magisch geheel
vormen is zijn meest bekende werk en is zijn meesterlijke verwerking
van de sfeer, de verhalen en de passanten in grootmoeders huis. In
Liefde in tijden van Cholera verwerkt hij voor een deel de
relatieproblemen van zijn ouders.

Hij kreeg
de Nobelprijs voor de Literatuur in 1982. Zijn laatste werk uit 2004,
is Herinnering aan mijn droeve hoeren.

Gabriel
García Márquez laat een vrouw na, Mercedes Barcha, en twee zonen,
Rodrigo en Gonzalo. In zijn geboorteland Colombia werden drie
dagen van nationale rouw aangekondigd.

Engagement
voor Cuba

Zijn
vriendschap met Fidel beperkte zich niet tot woorden. Aan het einde
van de jaren negentig verbeterden de relaties tussen de VS en Cuba.
Via de VS-vertegenwoordiger op Cuba kregen de Cubaanse
veiligheidsdiensten belangwekkende informatie door over nieuwe,
geplande aanslagen. Bovendien vroeg Washington Havana met aandrang om
samen te werken op dit vlak. De informatie bleek betrouwbaar en
daarom besloot de Cubaanse overheid op de uitnodiging in te gaan.
Nobelprijswinnaar en gekend schrijver Gabriel Garcia Márquez
fungeerde als boodschapper. Op 7 mei 1998 brengt hij toenmalig
VS-president Clinton een nota van zijn Cubaanse homoloog Fidel
Castro. De brief zet een intense interactie tussen de
veiligheidsdiensten van de VS en Cuba in gang.

Bij een
bezoek in aan Havana, in juli ’98, kreeg het FBI zeer
gedetailleerde informatie, bestaande uit dossiers, foto’s en
geluidsbanden, over de terreurnetwerken in de VS. De informatie was
hoofdzakelijk bij elkaar gebracht door de Vijf. De FBI schoot in
actie, maar niet zoals de Cubanen verwacht hadden. In plaats van de
terreurnetwerken aan te pakken probeerde het plaatselijke FBI van
Miami – dat blijkbaar nauwe banden onderhoudt met die netwerken –
de bronnen te traceren van de gekregen informatie. Zo kwamen ze op
het spoor van de vijf undercoveragenten.

take down
the paywall
steun ons nu!