Boren naar schaliegas (Foto: Flickr Creative Commons)
Nieuws, Europa, Milieu, Europese Commissie, Friends of the Earth, Corporate Europe Observatory, Olie-industrie, Bussiness lobby, Vzw Climaxi, Fracking, Schaliegas, schalie, TTIP, Schaliegaswinning, Onconventionele olie -

“EU opent deuren voor een ondermaats gereguleerde en zwaar vervuilende industrie”

De Europese Commissie neemt een uiterst zwak standpunt in over schaliegas, zeggen 250 organisaties uit 21 Europese landen in een open brief. Terwijl de schattingen van de Europese schaliegasreserves naar beneden bijgesteld worden, groeit de schaliegaslobby in Brussel. Antoine Simon, schaliegascampaigner van Friends of the Earth Europe: "Europese politici negeren de gevaarlijke realiteit van fracking."

donderdag 16 januari 2014 14:45
Spread the love

De open brief is vanuit Vlaanderen onder meer ondertekend door Climaxi vzw, Corporate Europe Observatory en Friends of the Earth Vlaanderen & Brussel. De ondertekenaars uiten hun bezorgdheid over de mogelijke gevolgen voor gezondheid en milieu van schaliegasontginning, oftewel ‘fracken’. 

Geen bindende regelgeving

In 2013 heeft het Europese Parlement gestemd voor bindende regelgeving voor schaliegasboringen, om een minimale bescherming van milieu en omwonenden te garanderen. Op dinsdag 14 januari lekten documenten uit waaruit blijkt dat de Europese Commissie de regelgeving zal afzwakken.  

Deze regelgeving, die op 22 januari definitief moet zijn, zou een overwinning betekenen voor de industrie en regeringen die de schaliegasindustrie verder willen ontwikkelen, zoals het Verenigd Koninkrijk. De Britse premier David Cameron heeft op 13 januari aangekondigd dat het Verenigd Koninkrijk ondanks aanhoudende protesten nog meer gaat inzetten op schaliegaswinning en dat gemeenten de inkomsten van schaliegaswinning in eigen zak mogen steken, wat lokaal protest zou moeten tegengaan.

Verenigd Koninkrijk gaat vol voor schaliegas

Uit een gelekte brief, die dateert van november 2013, blijkt hoe het Verenigd Koninkrijk, Polen, Hongarije, Slowakije en de Tsjechische Republiek hebben gelobbyd voor niet-bindende wetgeving. In de gelekte brief geeft Ivan Rogers, de Britse permanente vertegenwoordiger bij de EU, de regering in Londen een update van de ontwikkelingen in Brussel rond schaliegas. 

Hij schreef onder meer dat een meerderheid in de Europese Commissie voorstander leek te zijn van bindende wetgeving, aangevoerd door Frankrijk en Bulgarije. Het Verenigd Koninkrijk zou geen bindende meerderheid kunnen krijgen tegen het voorstel en daarom stelde Rogers voor hard te gaan lobbyen voor losse richtlijnen omtrent fracking. 

Multinationals lobbyen mee

Volgens de Europese lobbywaakhond Corporate Europe Observatory zijn het niet alleen de Europese regeringen die voor losse regelgeving rond fracking lobbyen. Multionationals als ExxonMobil, Halliburton, Statoil, Shell en Total proberen met behulp van reclamecampagnes en rapporten de effecten van schaliegas op milieu en lokale gemeenschappen te bagatelliseren en pogen schaliegas te presenteren als een klimaatvriendelijke transitiebrandstof. 

De ondertekenaars van de open brief vinden dat de houding van de Europese Commissie ten opzichte van schaliegas een ernstige aantasting is van de democratie en dat hiermee protesten in alle Europese landen tegen schaliegaswinning genegeerd worden. Volgens actiegroep Schaliesgasvrij Nederland is in Europa de balans aan het doorslaan richting onzeker financieel gewin op de korte termijn met schadelijke gevolgen voor het milieu, ten koste van volksgezondheid en duurzaamheid op lange termijn.

Antoine Simon, schaliegascampaigner van Friends of the Earth Europe zei tegen persbureau Bloomberg: “Dit is een teleurstellend en alarmerend voorstel. Europese politici negeren de gevaarlijke realiteit van fracking. Het voorstel omtrent schaliegas zoals dat er nu ligt, komt tegemoet aan de belangen van multinationals en een aantal overheden die gefixeerd zijn op fossiele brandstoffen, terwijl het onderzoeken negeert die de Commissie zelf publiceerde. Europese burgers worden zo niet beschermd tegen de gezondheids- en milieurisico’s van onconventionele en vervuilende fossiele brandstoffen.”

Internationale handelsakkoorden troef voor frackingbedrijven

De open brief wijst daarnaast op de de internationale vrijhandelsverdragen met de VS en Canada, waarover de Europese Commissie momenteel onderhandelt. Deze internationale vrijhandelsverdragen hebben onder meer invloed op de milieuwetgeving en zijn in het voordeel van Amerikaanse multinationals die toegang willen tot de Europese markt.

De vrijhandelsakkoorden zouden onder meer fracking in Europa door Amerikaanse en Canadese bedrijven gemakkelijker kunnen maken. De akkoorden bevatten zogenaamde arbitrageovereenkomsten, die het voor Amerikaanse schaliegasbedrijven mogelijk maakt Europese regeringen te dreigen met miljoenenclaims als hun bedrijfsactiviteiten in Europa gehinderd worden door regels voor bescherming van milieu of bewoners.

Zelfs bestaande besluiten, zoals bijvoorbeeld het REACH-besluit dat het gebruik van gevaarlijke chemische stoffen in Europa reguleert, kunnen daarmee onder vuur komen. Ook tegen deze ontwikkeling wordt in de brief geprotesteerd.

Schaliegasreserves kleiner dan gedacht

De organisaties die de open brief ondertekenden zetten ook hun vraagtekens bij het nut van schaliegasboringen in Europa. Op 6 januari zei olie-expert Richard Heinberg nog in een interview met DeWereldMorgen.be dat Europa het Amerikaanse schaliegaswonder niet zal evenaren.

Heinberg: “Onderzoek van het Post Carbon Institute, waar ik voor werk, suggereert dat de toekomstige Amerikaanse productie van schalieolie en -gas enorm is overschat. Ik denk dat we kunnen aannemen dat de werkelijke reservers in Europa veel, veel kleiner zijn dan de boorbedrijven zeggen.”Het zou daardoor moeilijker zijn om schaliegaswinning in Europa economisch rendabel te maken. 

Zijn uitspraken lijken te worden bevestigd door nieuwe schattingen van de Energy Information Administration (EIA). In 2011 ging de EIA nog uit van 15,8 biljoen kubiekemeter winbaar schaliegas in Europa, in 2013 is dat getal afgezwakt naar 13,3 biljoen. Europa heeft daarmee beduidend minder schaliegasreserves dan de VS, die daarnaast om geologische redenen moeilijker te winnen zijn. In Polen kondigde deze week het vierde frackingbedrijf op rij aan te stoppen met schaliegaswinning in het land vanwege de ongunstige geologie en onduidelijke regelgeving, ondanks het enthousiasme van de regering voor de techniek. 

Wat is fracking?

Fracking is een intensieve techniek om olie of gas uit rotslagen te winnen, waaronder schaliegas: aardgas dat ligt opgeslagen in een kleisteenlaag (of schalielaag), die vaak op een paar kilometer onder de grond ligt. De kleisteenlaag wordt horizontaal enkele kilometers doorboord en dan gefrackt: het creëren van scheurtjes in de kleisteenlaag, waardoor het gas naar de boorschacht kan lopen. De scheurtjes worden gemaakt door een mix van water, chemicaliën en zandkorrels onder hoge druk de kleisteenlaag in te spuiten. 

Tegenstanders van fracking maken zich zorgen over aardbevingsgevaar, grondwater- en luchtvervuiling en gezondheidsproblemen, veroorzaakt door schadelijke stoffen in de schalielaag, die door fracking vrij kunnen komen. Fracking gebeurt al op grote schaal in de VS en oliebedrijven investeren daarnaast steeds vaker elders in de techniek, die ook al in Europa ingezet wordt. 

dagelijkse newsletter

take down
the paywall
steun ons nu!