Aan alle besturen in dit land: neem jullie verantwoordelijkheid, voer de verstrengde GAS-wet niet in

Aan alle besturen in dit land: neem jullie verantwoordelijkheid, voer de verstrengde GAS-wet niet in

dinsdag 24 december 2013 09:51
Spread the love

Op 1 januari is het zover, de verstrengde GAS-wet gaat in voegen. Hoe langer het debat rond de GAS-boetes vordert, hoe meer het begint te lijken op een spelletje ‘schuif de zwarte piet door’. Partijen die de wet goedkeurden in het parlement, voeren hem niet uit in hun gemeente; partijen die de wet niet goedkeurden in het parlement, voeren hem dan weer wel uit in hun gemeente. Minister Milquet stuurt maandag een handleiding naar alle gemeentes zodat ze ‘de geest van de wet zouden respecteren’, wat die ook moge zijn. Die handleiding zal echter niets veranderen. Ze verplicht de gemeentes nergens toe en aan de wet wordt op geen enkele manier gesleuteld. De Gemeentelijke administratieve sancties worden op alle niveaus in de praktijk ingevoerd, maar niemand durft ervoor uit te komen. Waarde besturen in dit land, neem jullie verantwoordelijkheid. Wie echt tegen de wet gekant is, kan er iets aan doen.

De verstrenging houdt verschillende zaken in: de leeftijd wordt verlaagd naar 14 jaar, de boetes worden verhoogd naar 175 euro voor minderjarigen en 350 euro voor meerderjarigen, de mogelijkheid tot het uitbreiden van ouderlijke betrokkenheid wordt toegevoegd en meerdere personen kunnen nu GAS-vaststeller zijn dan voordien. Door de grote autonomie die de GAS-wet aan gemeentes geeft, zijn het de gemeentes zelf die beslissen of ze de vernieuwde wet toepassen. Als ze dat doen, kunnen ze beslissen enkele of meerdere aspecten ervan op te nemen.

Van de 75 gemeenten die Het Nieuwsblad heeft bevraagd, zullen er slechts vier de leeftijdsverlaging naar 14 jaar doorvoeren. Dit terwijl de wet quasi unaniem is goedgekeurd door alle partijen in het parlement (enkel parlementsleden Groen en Vlaams Belang stemden tegen of onthielden zich). Stad Gent, waar Groen deel uitmaakt van het bestuur, wil vooralsnog geen uitspraken doen over haar beslissing. De discussies in de gemeenteraad wijzen er echter op dat ook zij de verstrengde wet zullen invoeren. En dan hebben we het enkel over de leeftijdsverlaging.

Tussen woorden en daden ligt duidelijk een grote kloof. Partijen die de wet goedkeurden in het parlement, voeren hem niet uit in hun gemeente; partijen die de wet niet goedkeurden in het parlement, voeren hem wel uit in hun gemeente. Politici van verschillende bestuursniveaus schuiven de schuld in elkanders schoenen. Burgemeesters en schepenen stellen ‘niet anders te kunnen’. Het meest gehoorde argument gaat als volgt: “Ik ben persoonlijk natuurlijk geen voorstander van de GAS-wet, maar er zijn nu eenmaal zaken die niet langer in de strafwet staan zoals wildplassen en sluikstorten. Hoe moeten we die zaken anders aanpakken?’’

Anderzijds vinden ministers dat “het soms toch wel de spuigaten uitloopt”, steden en gemeenten moeten ‘niet overdrijven’. Ze moeten de geest van de wet respecteren aldus Onckelinckx. Daarvoor stuurt ze een brief rond naar alle steden en gemeentes. Een soort van handleiding hoe de GAS-wet te gebruiken, zo je wil.

Als we beide kanten van het verhaal moeten geloven zitten we in een nogal schizofrene situatie: schepenen en burgemeesters zijn gedwongen in een systeem dat hen ‘van bovenaf wordt opgelegd’, en dat ze slechts gebruiken in de allerhoogste noodzaak; terwijl parlementairen worden geconfronteerd met monsterlijke GAS-reglementen en GAS-ambtenaren die niet liever willen dan iedereen zoveel mogelijk beboeten. ‘En dat was natuurlijk niet de bedoelding’

Aan alle besturen in dit land: Stop nu eens met jullie handen in onschuld te wassen. Neem allemaal jullie verantwoordelijkheid. Gemeentes hoeven de wet niet in te voeren en het parlement kan zo’n wet afschaffen.

Op dit moment is meer dan een jongere op vijf werkloos. Als die jongere laagopgeleid is, wordt dat een op drie. De ongelijkheid groeit. Ze steeg van 1990 tot 2008 met 26%. En dan zijn de jaren na de crisis nog niet meegeteld.[1] Dat dit problemen van samenleven met zich meebrengt, mag niet verbazen. De link tussen ongelijkheid, werkloosheid, armoede en kleine criminaliteit is meermaals bewezen. En daar moest een antwoord op worden voorzien. De GAS zijn zo’n antwoord. Ze zijn een middel voor politici om te tonen dat ze eraan bezig zijn. Het is jammer, maar gemakkelijke oplossingen als GAS-boetes raken op geen enkele mogelijke manier aan de fundamenten van het probleem. Er is geen bewijs dat ze werken, ze dienen hooguit om een gevoel van veiligheid te creëren. Aan het einde van de rit zijn die bedelaars nog steeds arm, die werklozen nog steeds werkloos, en hebben die jongeren nog steeds geen andere plek dan het lokale basketbalpleintje om rond te hangen. En die problemen zullen de komende jaren enkel nog maar toenemen. GAS-boetes zullen dat niet verhelpen.

Pleit ik hiermee voor straffeloosheid? Vind ik dat armen bij deze de vrijgeleide hebben zich niet aan de wet te houden? Natuurlijk niet. Maar wat opvalt is dat het debat over echte oplossingen niet wordt gevoerd. Onder het mom van veiligheid wordt het ontweken. Het systeem van GAS doet aan symptoombestrijding zonder over structurele oplossingen na te denken. Wat meer is, door een schijnoplossing voor te leggen, wordt het debat zelfs geboycot. We hebben immers de illusie dat er wel iets gebeurt. Dat moet nu gedaan zijn. Ik pleit daarom voor een debat over echte oplossingen. Ik pleit ervoor dat we als maatschappij eindelijk eens nadenken over hoe we problemen in onze samenleving willen aanpakken. En daarbij is het nodig dat verschillende groepen worden betrokken. Niet dat er vanboven een systeem van repressie wordt opgelegd. We moeten de problemen bij de wortels aanpakken. Besparingen in sociale voorzieningen zijn nefast. Een echte vorm van armoedebestrijding, creatie van  jobs en het aanpakken van de ongelijkheid zijn moeilijke opgaves, veel moeilijker dan het bestraffen van individuen. Maar het is toch over die zaken dat we zullen moeten nadenken.

De tegenstand tegen de GAS-wet is groot, en heeft al veel verwezenlijkt. Quasi elke absurde GAS-boete die in de krant komt wordt geseponeerd. De meeste gemeenten verlagen de leeftijd niet naar 14 jaar uit schrik voor het protest. De politici van hun partijen hebben deze wet echter wel goedgekeurd. Ze staan erachter, maar durven niet. Met Comac en PVDA richtten we een hulplijn op tegen GAS-boetes. Verschillende boetes zijn dankzij die hulplijn geseponeerd.

Hierbij roepen we eens te meer op tot burgerlijke ongehoorzaamheid. Samen kunnen we ervoor zorgen dat de wet op elk niveau in vraag wordt gesteld, het is duidelijk dat protest vruchten afwerpt. Gemeentebesturen en GAS-ambtenaren zijn bijzonder creatief in hun toepassingen van de wet. Kijk maar naar alle absurde voorbeelden die je dagelijks in de krant leest. Laten wij hen op hun terrein terugpakken. We tonen ons van onze meest creatieve kant! In Leuven mag je op straat niet drinken na 12uur ’s nachts. Ik stel voor dat we op nieuwjaar ons glas heffen, een knipoog naar Tobback, burgerlijk ongehoorzaamheid voor een wereld zonder GAS, zonder repressie, en zonder criminalisering van de jeugd. Moge dat de goede voornemens voor 2014 zijn!

[1] beSTAT – FOD Economie

Voetnoten

  • [1]beSTAT – FOD Economie

dagelijkse newsletter

take down
the paywall
steun ons nu!