Wie via krant, radio en tv een beetje het wereldnieuws volgt, weet dat het vandaag niet zo gezellig is om in Irak te leven. Bomexplosies volgen elkaar in een razend tempo op en – afhankelijk van de bron – zijn er het voorbije jaar reeds meer dan 8.000 mensen gedood.

De daders van deze aanslagen worden omzeggens altijd omschreven als radicale moslims gelieerd met Al Qaeda. De sektarische tegenstellingen tussen sjiieten en soennieten worden meestal als reden gegeven voor zoveel bloedvergieten.

Waarom is de VS binnengevallen in Irak?

Guus Valk, de VS-correspondent voor NRC Handelsblad, heeft Paul Bremer niet gevraagd waarom de VS samen met de coalition of de willing Irak is binnengevallen en ook niet wat de VS daar wilde bereiken. 

We weten intussen met zekerheid – tot spijt van wie het benijdt – dat Irak in 2003 niet beschikte over massavernietiginswapens (VN-inspecteurs hadden deze niet gevonden voor de inval en de VS heeft ze ook daarna niet ontdekt).

Hoe vervelend zulks ook kan zijn voor sommige oorlogsheren, het internationaal recht garandeert de soevereiniteit van landen en staat niet toe dat een land een ander land binnenvalt en bezet, zonder uitdrukkelijk mandaat van de Verenigde Naties. 

Guus Valk had daarom minstens kunnen vragen waarom de VS het zo belangrijk vond het internationaal recht brutaal met de voeten te treden en Irak wederrechtelijk te bezetten.

Het risico van zulke vraag was natuurlijk dat we weer zouden verzanden in een discussie over een staatshoofd dat toentertijd goed bevriend was met Washington, maar sinds de nationalisatie van de olie, een vijand was geworden. 

Ter herinnering: in 1991 reeds werd Irak gebombardeerd en vervolgens onderworpen aan een internationaal embargo, dat er echter niet in slaagde het regime van Saddam Hoesein omver te werpen, maar wel zorgde voor onnoemelijk lijden voor de bevolking.

In plaats van gewoon te vragen of het de VS erom te doen was Saddam te verdrijven en Irak in het VS-gareel te brengen, zet Guus Valk vakkundig een buitenspelval op en Paul Bremer trapt erin. Zonder enige schroom vertelt hij waarover het eigenlijk gaat.

“De VS heeft in de twintigste eeuw een liberale wereldorde bevorderd en dat zouden we meer moeten uitdragen. Dat houdt in dat we een actieve rol in de wereld moeten spelen, en soms ook een oorlog moeten voeren. Er zijn geen alternatieven. Rusland en China kunnen de rol van wereldleider niet spelen. En Europa is machteloos.”

Een vernietigingsoorlog om wereldleider te blijven?

Als je dit leest, kan je instemmend knikken en denken “dat klinkt logisch”, maar Bremer gaat hier wel heel lichtjes over “… en soms een oorlog voeren”. Oorlog wordt hier voorgesteld als een akkefietje, dat je er maar bij moet nemen.

Ik denk niet dat men voor de vele manifestaties, documentaires, tentoonstellingen ter gelegenheid van de Groote Oorlog opgetogen zou zijn, indien een krant schrijft dat die oorlog in 1914 gewoonweg nodig was omdat zowel Duitsland, Frankrijk, Groot-Brittannië, Rusland als de opkomende VS een oorlogje moesten voeren om te zien wie er nu wereldleider zou worden.

Oorlog is een verschrikking en dat zou Paul Bremer moeten weten, want de VS heeft in Irak een ware tragedie aangericht.

Zijn de gewone Iraakse burgers niet de grootste en onschuldige slachtoffers van dat ‘oorlogje’?

Volgens het Iraakse verzet variëren de cijfers over het aantal Iraakse slachtoffers sedert de illegale invasie in 2003 tussen 2,3 en 3 miljoen. Het enige cijfer over het aantal burgerslachtoffers dat wetenschappelijk kan worden aangetoond, is anderhalf miljoen.

Landmijnen en resten van oorlogsmunitie hebben een verwoestend effect op de Iraakse kinderen. Ongeveer 25 procent van alle slachtoffers betreft kinderen onder de 14 jaar (2011).

Het Iraakse ministerie van Arbeid en Sociale Zaken schat dat er 4,5 tot 5 miljoen weeskinderen zijn (kinderen die ten minste één ouder hebben verloren), van wie 70 procent zijn ouders heeft verloren sinds 2003. (zie Dirk Adriaensens: https://www.dewereldmorgen.be/artikels/2013/03/19/stop-de-leugen-over-120000-slachtoffers-in-irak )

Welke weldaden heeft de illegale oorlog gerealiseerd?

We willen hier op geen enkele wijze de fouten en mistoestanden tijdens het regime van Saddam verdoezelen of goedpraten, maar we moeten proberen eerlijk te zijn en de feiten weer te geven, zoals Hans von Sponeck (nvdr: voormalig VN-adjunct-secretaris-generaal en humanitaire coördinator voor Irak bij de VN) het verwoordde: “Sinds de jaren van oorlog, internationale sancties en bezetting, is de ooit zo geroemde Iraakse gezondheidszorg vrijwel ingestort. Ondervoeding en ziektes, zoals infecties van de luchtwegen, mazelen, tyfus en tuberculose, nagenoeg vergeten in Irak, komen opnieuw op grote schaal voor.”

“De geplande verwoesting van sanitaire installaties en watervoorziening, vooral in de oorlog van 1991, en het steeds terugkerende tekort aan geneesmiddelen gedurende de gehele periode van internationale sancties en ook na de invasie van 2003, hebben de opkomst van ziektes bevorderd en het sterftecijfer aanzienlijk verhoogd (WHO).” (zie Iraq and the Betrayal of a People – Impunity Forever? http://www.brussellstribunal.org/article_view.asp?ID=759 )

Paul Bremer heeft gelijk als hij stelt dat de situatie in Irak vandaag verschrikkelijk is, dat Irak er slechter aantoe is dan ooit tevoren, maar Guus Valk vraagt niet of deze verschrikkingen niet werden veroorzaakt door de bezetting.

Paul Bremer zou moeilijk hebben kunnen ontkennen dat de VS met bombardementen op ziekenhuizen, waterzuiveringsinstallaties, energievoorzieningen, …, door het gebruik van verarmd uranium, door de vernietiging en plundering van openbare gebouwen toe te staan (in plaats van zoals voorgeschreven door de Conventie van Genève, het land en zijn burgers te beschermen) de belangrijkste bijdrage heeft geleverd aan de vernietiging van Irak.

Paul Bremer zou niet hebben kunnen ontkennen dat hijzelf, in overtreding van het internationaal recht, een in de VS geschreven grondwet heeft opgelegd aan Irak. (zie: The Iraqi Constitution: Structural Flaws and Political Implications – http://www.brussellstribunal.org/article_view.asp?ID=1241# )

Wie de moeite zou doen de grondwet te lezen, zal kunnen vaststellen dat deze erop gericht is het land te verdelen en de sektarische tegenstellingen aan te wakkeren.

Paul Bremer zou niet kunnen ontkennen dat de VS een zuiveringspolitiek heeft doorgevoerd, dat mensen massaal werden gedeporteerd om zuiver sjiitische of soennitische wijken te creëren, terwijl sjiieten en soennieten tevoren in dezelfde straat woonden.

Guus Valk stelt terecht dat de ontbinding van het leger door Paul Bremer een ramp was, maar hij vergeet te vragen of de dramatische veiligheidstoestand in Irak gebaat was bij het overbrengen van Latijns-Amerikaanse doodseskaders naar Irak.

Paul Bremer geeft toe dat acht jaar bezetting geen welvaart heeft gebracht in Irak, geen veiligheid, geen goed onderwijs, geen goede gezondheidszorg, geen economische welvaart, maar hij vergeet te melden dat de VS een welvarende seculiere maatschappij totaal heeft vernietigd. En dat liefst van al hij zou willen dat de Amerikanen hiermee blijven doorgaan. (zie: 2003-2013: Iraqi Resistance, American Dirty War, and the Remaking of the Middle – http://www.brussellstribunal.org/article_view.asp?id=842# )

Zal de VS elk land aanvallen dat zich niet gedraagt als een strategische partner?

De Belgische minister van Defensie Pieter De Crem (CD&V) kent het antwoord op deze vraag en doet al het mogelijk om de VS te behagen en ook onze regering werkt mee aan de grote neoliberale gedachte.

Het strategisch partnership onder leiding van wereldleider VS is geen uitvinding van Paul Bremer. Enkele VS-senatoren (onder wie John McCain) schreven op 29 oktober 2013 een brief aan hun president, ter gelegenheid van het bezoek van de Iraakse premier aan Obama: “Ten eerste zijn wij ervan overtuigd dat het bezoek van de eerste minister een ideale gelegenheid is om ons samen met het Amerikaanse volk opnieuw te engageren voor het blijvende strategisch belang van Irak.”

“Alhoewel de oorlog voorbij is, moeten de Amerikanen begrijpen dat het voor de nationale veiligheid van de VS belangrijk is dat Irak verder evolueert naar een soevereine staat, stabiel en democratisch … en samenwerkt als een strategische partner van de VS.” (zie: Dear Mister President – http://www.brussellstribunal.org/article_view.asp?ID=1243# )

De strategische belangen van de VS staan immers ver boven de belangen van elk ander volk ter wereld.

Is men strafbaar als men het internationaal recht met de voeten treedt?

Sommigen wel, zeker wie in Afrika de internationale wet overtreedt, maar de VS heeft het Internationaal Strafhof (ICC in Den Haag) nooit erkend.

Illustratief in dit verband is dat een internationaal tribunaal in Maleisië – dat werkte met gerenomeerde juristen en volgens internationale rechtsregels – in 2011 en 2012 tot de conclusie kwam dat de twee leiders (Bush en Blair) en hun adviseurs ernstige misdaden tegen de vrede hebben begaan “in zoverre dat zij gepland en voorbereid de soevereine staat Irak zijn binnengevallen en dit in strijd met het internationaal recht en dat zij misdaden pleegden van foltering en oorlogsmisdrijven, waarbij zij de Verdragen van Genève en de VN-wetgeving tegen marteling hebben genegeerd”. (zie Bush and Blair found guilty of crimes against peace in Kuala Lumpur War Crimes Tribunal – http://www.brussellstribunal.org/article_view.asp?ID=560# ) Paul Bremer werd hierbij niet expliciet vermeld.

Ward Treunen

Ward Treunen is lid van het executive committee van het BRussells Tribunal.