Leuk zomerweer in New York. Rond het VN-gebouw staan de dranghekken al klaar, maar ze zijn nog niet dicht. De echte drukte en de draconische veiligheidsmaatregelen beginnen pas als de regeringsleiders (Obama, Hollande en Di Rupo incluis) hier neerstrijken.

In het VN-gebouw vergaderen alvast 600 NGO-mensen om vlak voor het begin van de Algemene Vergadering op dinsdag 24 september de violen gelijk te stemmen.

Deze week zal er tijdens de Algemene Vergadering immers een volle dag gedebatteerd worden over de Millenniumdoelen. Over hoe slecht het daarmee is gesteld en welk kader voor ontwikkeling en internationale samenwerking er moet komen na 2015.

De VN in een knoop

Het knelpunt is duidelijk. Te veel landen halen te veel doelen niet. Er is al een mirakel en ongeziene politieke wil nodig om een inhaaloperatie tegen 2015 rond te krijgen.

Bovendien is het debat over het kader na 2015, zelfs naar VN-normen, zeer warrig. Men wil er zowat alles bij betrekken, voor alle actoren en vanuit alle invalshoeken. Dat lukt voorlopig niet, maar dat is ook niet de bedoeling. We zitten voorlopig nog altijd in de zogenaamde ‘intake fase’, waar iedereen analyseert, informatie opzuigt en uitwisselt. Toch zijn de lijnen al uitgezet, want in dit soort processen vertrek je nooit van een blanco blad.

Een duidelijke lijn is het stevige wantrouwen tussen Noord en Zuid, of tenminste tussen de landen en de landengroepen die daar de dienst uitmaken. Al is er ook op veel punten, alvast in principe, overeenstemming.

De lange reeks ‘thematische toppen’ en de millenniumdoelen zelf hebben toch gezorgd voor een ‘pakket’ doelen en beleidslijnen waarover men het eens is, of waarover men tenminste op hoog niveau wil praten.

Sustainable Development Goals

De VN heeft het zichzelf niet makkelijk gemaakt. Er was een traject uitgetekend om tot een nieuw kader te komen, de zogenaamde ‘Post 2015 Development Agenda‘. Een kader op basis van secretariaatsrapporten, nationale en thematische raadplegingen, een High Level Panel van grote bekenden, enz.

Op RIO+20, de VN-topconferentie over duurzame ontwikkeling, kwam daar nog een parallel proces bij. Men zou proberen een lijst op te stellen van Sustainable Development Goals, mét bijbehorende voorstellen voor financiering zelfs en, uiteraard, de opdracht om dat te doen in samenspel met het ‘gewone’ post-2015-proces.

Dat zou niet moeilijk mogen zijn. In het post-2015-traject wordt al voortdurend gesproken over de integratie van de verschillende dimensies van duurzame ontwikkeling.

De band tussen ecologische, economische en sociale duurzaamheid wordt met de dag duidelijker. Maar in de praktijk blijkt toch dat de mensen en organisaties die vooral rond ecologische duurzaamheid werken, en de mensen en organisaties die vooral een sociaal-economische focus hebben nog lang niet op één lijn zitten.

Dat geldt voor de regeringen, dat geldt voor de instellingen van de VN, en het geldt toch ook nog in sterke mate voor de NGO’s en de sociale bewegingen.

600 stemmen en 1 zaal

Die laatste groep zit dus nu hier in New York bijeen. Met de ambitie om zich in het debat te mengen én het ook het nog te beïnvloeden. In het VN-jargon heet de groep ‘CSO’ of ‘civil society organisations‘.

De spreidstand binnen deze groep is groot. Zowel wat omvang en impact als wat de ideeën en voorstellen betreft.

Er zitten vertegenwoordigers van wereldwijde campagnes bij, zoals GCAP (Global Call to Action Against Poverty) of Beyond 2015, gepokt en gemazeld in overleg en internationale onderhandelingen.

Maar je hebt er ook nobele onbekenden zoals de Organisatie van Kinderen van Alleenstaande Ouders, of vertegenwoordigers van lokale groepen die de anderhalve minuut spreektijd in dit CSO-forum zien als het summum van hun werkjaar.

Ook al vinden de meesten elkaar wel in de verontwaardiging over armoede en ongelijkheid en in de vraag naar een ander beleid, het blijft een hele prestatie dat er over de verschillende continenten heen overeenstemming is over doorgaans zinnige gemeenschappelijke eisen en actiepunten.

Dubbelzinnig

De verhouding tussen de CSO’s en de VN blijft wat dubbelzinnig. Aan de ene kant is er de erkenning. Op de CSO-vergadering zondag hadden we tussenkomsten van de voorzitter van de Algemene Vergadering, van de adjunct secretaris-generaal, van de ambassadeurs die het SDG-traject leiden, enz.

Ze beklemtonen allemaal hoe belangrijk CSO’s zijn en hoe onmisbaar in het proces. De vraag is of ze dat ook nog vinden als we écht druk beginnen te zetten. We zullen het wel merken. 

Rudy De Meyer

Rudy De Meyer is adjunct-directeur van 11.11.11, de koepel van de Vlaamse Noord-Zuidbeweging. Hij volgt deze week in New York de speciale VN-top over de millenniumdoelstellingen in de marge van de Algemene Vergadering van de VN.

(New York, zondag 22 september 2013)