Onderzoeksjournalist Kostas Vaxevanis en zijn tijdschrijft HotDoc
Nieuws, Europa, Schandaal, Zwitserse bankrekeningen, Belastingontduiking, Chistine Lagarde -

De Lagarde-lijst: een nieuw Grieks schandaal in de maak

Op de Griekse nationale feestdag werd een journalist gearresteerd omdat hij een lijst had gepubliceerd met namen van rijke Grieken die geld op Zwitserse bankrekeningen hebben staan. De publicatie komt er nadat ministers hadden beweerd dat ze de lijst niet meer konden vinden.

zondag 28 oktober 2012 22:14
Spread the love


doc

De lijst met namen wordt hier in Griekenland wel eens de Lagarde-lijst genoemd, omdat Christine Lagarde in 2010, toen ze nog minister van Financiën van Frankrijk was, een cd met een lijst van namen van een kleine 2000 Griekse rekeninghouders bij de HSBC-bank in Genève had overhandigd aan haar Griekse ambtgenoot Giorgos Papakonstantinou.

De lijst was op illegale manier in handen gekomen van de ex-werknemer van HSBC Hervé Falciani, die daarvoor vervolgd kan worden in Zwitserland. Momenteel woont hij in Spanje en wacht hij op zijn uitlevering naar Zwitserland. In Frankrijk werd desondanks de lijst toch gebruikt om na te gaan of de mensen die veel geld op de Zwitserse bankrekeningen hadden staan, dat geld konden verantwoorden. En in heel wat gevallen bleek dat deze rijken flink wat belastingen hadden ontdoken.

De lijst is zoek

In Griekenland is nooit wat met de lijst gedaan. Tot een paar weken geleden minister van Financiën Stournaras zich herinnerde dat de lijst in Griekse handen was. Stournaras moet op zoek naar geld, veel geld, om zo de nieuwe schijf van de noodlening te krijgen. Misschien stonden er op die lijst wel Grieken die belastingen ontduiken en die niet kunnen verantwoorden hoe ze aan die massa’s geld zijn gekomen, die op de Zwitserse bankrekeningen staan. Toen hij op echter zoek ging in zijn ministerie, was de lijst nergens te vinden.

Dus ging hij te rade bij zijn voorganger, PASOK-voorzitter Evangelis Venizelos. Die herinnerde zich opeens dat hij thuis ergens in een vergeten bureaulade nog een USB-stick had liggen waarop die lijst wel eens zou kunnen staan. De stick had anderhalf jaar stof liggen vergaren, terwijl Venizelos de ene zware besparingsmaatregel na de andere oplegde aan telkens weer de zelfde sociale klasse: loontrekkenden en gepensioneerden, tot op het punt dat velen onder hen onder de armoedegrens terecht zijn gekomen. Het kwam echter nooit in Venizelos op om de lijst te gebruiken, zogezegd omdat hij niet zeker was van de echtheid er van en hij twijfelde er ook aan of de lijst kon worden gebruikt, omdat die het product was van een illegale aftap-actvititeit.

Dus ging men verder te rade bij de voorganger van Venizelos: Giorgos Papakonstantinou, die minister van Financiën was onder het premierschap van Giorgos Papandreou. Die had namelijk de lijst zelf van Christine Lagarde gekregen, in de vorm van een cd, dus misschien wist hij wel meer. Papakonstantinou verscheen eerder deze week voor een parlementaire onderzoekscommissie waarin hij zei dat hij 10 namen van de lijst had gekozen (het is niet duidelijk volgens welke criteria) en die had hij doorgespeeld aan de financiële politie, om het profiel van de mensen na te gaan. Niet om een onderzoek te voeren. Er is verder niets mee gebeurd. Op de vraag waar de cd zich ondertussen bevindt, wist Papakonstantinou te antwoorden dat hij er geen idee van had.

Schiet niet op de boodschapper

De bron van de lijst, Hervé Falciani, liet in een interview met de Griekse pers verstaan dat hij bereid was om de Griekse overheid te helpen als die een nieuwe kopie van de lijst wilde. Die vraag is er nooit gekomen. De overheid zit dus nu met een USB-stick met een lijst, die schijnbaar in handen is geweest van verschillende mensen, waarvan de echtheid in twijfel wordt getrokken, en waar totaal niets mee gebeurd is.

De Griekse bevolking voelt zich voor de gek gehouden. Hoe is het mogelijk dat zulk een lijst verloren gaat? Of moet er hier iets verborgen gehouden worden? Staan er misschien namen van politic of van hun bevriende zakenlieden op die lijst?

Grieks onderzoeksjournalist Kostas Vaxevanis ging zelf op zoek naar de lijst en kreeg die naar verluidt van een politiek informant. Hij publiceerde de lijst met namen prompt in zijn tijdschrift HotDoc, met de expliciete boodschap dat het niet illegaal is om een bankrekening te hebben in Zwitserland. De lijst alleen betekent niet dat de mensen die er op staan, ook effectief belastingen hebben ontdoken.

De reactie van de overheid was bliksemsnel. Een paar uur nadat de lijst werd gepubliceerd, werd er een arrestatiebevel uitgevaardigd tegen de journalist omdat  hij de privacy zou hebben geschonden van de mensen die op deze lijst staan. Toen de grootste krant van het land, wiens uitgever goede politieke connecties heeft, echter een paar weken geleden een lijst van Griekse artieisten publiceerde met de bedragen die ze bij de belastingen aangaven, dan kraaide daar geen haan naar.

Vanochtend, toen in verschillende Griekse steden allerlei optochten werden gehouden voor de Griekse nationale feestdag, werd Vaxevanis opgepakt. Hij hield zich schuil in een huis van een vriend, en maakte zijn locatie via twitter bekend.


Vaxevanis stuurde afgelopen zaterdag nog deze videoboodschap de wereld in.

De snelheid waarmee justitie in dit geval werkte, doet de wenkbrauwen fronsen. Toen er een arrestatiebevel werd uitgevaardigd tegen het parlementslid Ilias Kasidiaris van Gouden Dageraad, nadat hij op televisie een paar rake klappen had gegeven aan parlementslid Liana Kanelli van de Communistische Partij, slaagde de politie er niet in om hem te vinden. Wellicht omdat de banden tussen politie en Gouden Dageraad ongezond sterk zijn. Kasidiaris is trouwens nooit aangeklaagd.

Samenleving onder spanning

Vele waarnemers beginnen zich ondertussen wel zorgen te maken over de evolutie in Griekenland. Vandaag werd er een journalist gearresteerd. Een paar weken geleden werd een jongeman, na een klacht in het parlement van leden van Gouden Dageraad, achter de tralies gezet omdat hij op Facebook de spot dreef met een Griekse monnik. Vorige week werden tijdens een antifascistische betoging een aantal actievoerders opgepakt die beweerden dat ze op het politiekantoor werden geïntimideerd door politieagenten die zeiden dat ze lid waren van Gouden Dageraad, dat ze zich moesten uitkleden voor de ogen van de politie, en dat ze later tijdens hun arrestatie ook werden gefolterd. De politie, bij monde van minister van Burgerbescherming Dendias, ontkende dit met klem, maar gerechtsdokters hebben ondertussen wel bevestigd dat er op het lichaam van de slachtoffers sporen van foltering te zien zijn.

De Griekse samenleving staat onder enorme spanning en het gaat duidelijk niet de goede kant op.

dagelijkse newsletter

take down
the paywall
steun ons nu!