Je vertelde in een ander interview dat je protestsong toevallig uitkwam tijdens de massaprotesten tegen de afschaffing van de oliesubsidies.

“Nee, dat was geen toeval. Ik schreef de song op vraag van Djtee, een producent die een documentaire wilde maken over Occupy Nigeria. De song werd tijdens de protesten in vijf dagen geschreven en opgenomen. Tijdens die periode waren er trouwens heel veel artiesten die protestsongs uitbrachten. Maar om één of andere reden werd mijn song een succes. Ik was eigenlijk compleet verrast door het succes.”

Het protest van miljoenen Nigerianen in januari was ongezien voor Nigeria. Hoe valt die plotse uitbarsting van sociaal protest te verklaren?

“Dit was zeker niet de eerste keer. In 1993 kwamen er ook al miljoenen mensen op straat tegen de annulering van de verkiezingsoverwinning van toenmalig presidentskandidaat M.K.O. Abiola (*). Maar de protesten in januari waren anders. Vooral de mensen die aanwezig waren tijdens de protesten in Ojota (in Lagos, waar op een gegeven moment een rally van 2 miljoen werd gehouden in het toen omgedoopte ‘freedom park’  ndvr.) voelden dat aan.”

” Nigerianen verwachten ook almaar meer van hun regering omdat ze het beu zijn om zelf te zorgen voor de meest fundamentele dingen om te kunnen leven. Ze zijn het beu om met een stroomgenerator zelf voor elektriciteit te zorgen, om voor hun eigen veiligheid te zorgen en de watervoorziening te regelen door zelf putten in de grond te boren. Net daarom protesteerden mensen uit diverse sociale lagen deze keer ook zonder angst.”

” Zelfs mensen die een comfortabel leven hebben of rijk zijn, hebben mee geprotesteerd. We waren allemaal samen aanwezig. We dronken zelfs samen met de area boys en keken uit naar de volgende dag van protest. Ik ben blij dat ik er deel van kon uitmaken.”

Hebben de protesten iets uitgehaald?

“Ja, zeker. De regering heeft ditmaal stevig de schrik te pakken gekregen. Ze hadden de immense impact ervan niet zien aankomen en net daarom hebben ze de protesten met alle macht doen stoppen. Als het nog langer had geduurd, hadden ze zeker de greep op de protesten verloren. We weten immers nu wat er verkeerd loopt en miljoenen jongeren willen nu dat er verandering komt. We hebben nu onze idealen die voor een lange tijd ontbraken in Nigeria.”

En over welke idealen gaat het dan?

“Kijk, ik ben een Yoruba-meisje en ik weet dat mijn cultuur heel concreet is op gebied van morele idealen. Iedereen moet op een correcte wijze leven en de mensen die ons regeren, moeten kunnen aangerekend worden voor hun beleid. Voor mij gaat het om het ideaal dat iedereen van goede wil is.”

” Natuurlijk is er nog niets veranderd. Er is niets dat niet kan vallen. Maar we moeten positief blijven. In de tijd van Abraham Lincoln vertelde men dat alle mensen vrij geboren zijn en toch hadden ze nog slaven. Maar ze hadden wel dat ideaal en jaren later werd dat gerealiseerd.”

Moet er ook niet op sociaal-economisch gebied iets veranderen?

“Ik blijf zeggen dat de regering ervoor moet zorgen dat we continu stroom hebben. Maar we hebben dus eerst een culturele revolutie nodig omdat ons land gebukt gaat onder een corrupte mentaliteit en banditisme. In Nigeria verkiezen mensen liever geld in de handen dan ontwikkeling. Vele mensen denken hier dat de hemel binnen handbereik is.”

” Er zijn zelfs landen waar de armoede nog groter is dan in Nigeria en toch zie je er niet zoveel dieven als bij ons. De corruptie bij ons is als het racisme in de Verenigde Staten of in Zuid-Afrika. Laten we trouwens niet vergeten dat er ook in de VS erge plaatsen zijn.”

” Maar ik denk dus dat de Nigeriaanse bevolking nood heeft aan een nieuwe manier van denken, een culturele revolutie. Misschien is die grote verandering nog niet voor deze generatie, maar toch geloof ik dat het een oorlog is die we kunnen winnen.”

Maar de protesten werden toch vrij snel beëindigd door de inschakeling van het leger.

“Weet je, ik heb geschreeuwd toen de regering het leger het bevel gaf om de straten van een land, waar geen oorlog is, in te nemen. Tijdens de eerste week van de protesten kregen de soldaten al het bevel om ‘op zicht’ te schieten. Mijn moeder wilde niet meer dat ik het huis verliet.”

“Toch waren de soldaten ook bang. Zoals een Yoruba-gezegde stelt, zal een hen die neerstrijkt op een touw zich even ongemakkelijk voelen als het touw. Vriendelijk als ze waren, smeekten ze ons om terug naar huis te keren. Als de protesten echt hadden voortgeduurd, hadden we zeker ook de steun gekregen van het leger. Zoals ik onlangs nog ergens las, is het uithongeren en uitdrogen van het volk een deel van het spel van de oorlog, omdat soldaten en burgers hetzelfde zijn.”

De protesten werden wellicht ook onder druk van het IMF en van westerse transnationale olieproducenten beëindigd.

“Toen ik jonger was, haatte ik blanke mensen. Maar de kunst heeft mij geholpen om in te zien dat we vaak dezelfde visies delen. Toch blijft het Westen voor mij een gevoelige zaak. Tijdens de lessen geschiedenis aan de universiteit hebben wij weliswaar geleerd dat er tijdens elk bepaald moment in de geschiedenis nu eenmaal een wereldmacht is. Nochtans heeft het Westen ons alleen vernietigd voor zover onze hebzuchtige leiders dat hebben toegelaten.”

Genoeg politiek. Ben je nog maar pas bezig met muziek of heb je nu pas bekendheid gekregen?

“Ik ben al 7 jaar bezig met muziek. Het is pas met de protestsong dat ik in Nigeria bekendheid kreeg. Muziek maken is voor mij het belangrijkste. Ik ben momenteel bezig met het maken van een eerste album. Ik houd me ook bezig met het schrijven van gedichten en ik treed geregeld op als entertainer volgens de Yoruba-traditie: een show bestaande uit drums, maskerades, dans en lofzangers.”

Hadden dergelijke optredens ook een sociale functie?

“Inderdaad: vroeger hadden dergelijke entertainers de macht om zonder angst een koning op zijn beleid te bekritiseren. Een artiest moet dan ook een maskerade opvoeren, want wanneer ik bezig ben met muziek te maken of optreed, ben ik niet langer meer mezelf.”

“Wanneer ik entertain, word ik een spraakwaterval en lever ik kritiek op de sociale gang van zaken. Net zoals het aanvankelijk was bedoeld, komt het er op neer mensen te genezen van hun sociale kwaaltjes. Elk woord dat dan uit mijn mond komt, krijgt autoriteit.”

Ik las ergens dat je muziek kan omschreven worden als neojazz. Wat mogen we daaronder verstaan?

“Nochtans vind ik het niet leuk om mijn muziek te categoriseren. Maar als er dan toch een trendy naam moet worden opgeplakt, dan kies ik voor neosoul. Ik zing zoals ik mezelf voel. Er zijn momenten dat ik helemaal geen muziek maak en als ik mezelf ertoe weet te bewegen, kan ik eindeloos lang schrijven.”

” Dat doe ik ook met het schrijven van gedichten. Ik heb altijd een schriftje bij me en soms kom ik er ’s nachts voor uit bed. Het is bijna een spirituele gebeurtenis voor me. Ik hoop dat ik ooit eens iets samen kan doen met Belgische muziekartiesten.”

Noot:

M.K. O. Abiola (1937-1998): Moshood Kashimawo Olawale Abiola won in 1993 de presidentsverkiezingen. Deze verkiezingen werden beschouwd als de meeste democratische verkiezingen ooit in Nigeria, omdat Abiola als moslim uit het zuiden afkomstig was. De toenmalige militaire leider Ibrahim Babangida nam echter geen vrede met deze zuidelijke verkiezingsoverwinning. Dat leidde uiteindelijk tot een nieuwe militaire coup waarin Sani Abacha vanuit het noorden de macht greep. Abiola eindigde in de gevangenis en daar is hij – net na het plotse overlijden van Abacha – op de dag dat hij zou vrijkomen, in duistere omstandigheden  gestorven.

Muziek van Aduke: ‘Hear the voice’: http://www.youtube.com/watch?v=ZHcYQCZZ-gM

http://www.jaguda.com/2012/03/26/new-music-aduke-far-away-leke-leke/.