Werklozen in Spanje (foto: Iberosphere).
Nieuws, Europa, Spanje -

Latijns-Amerikaanse migranten ontvluchten crisis in Spanje

MALAGA — Door de economische crisis vertrekken er voor het eerst in tien jaar meer migranten uit Spanje dan er het land binnenkomen. In de Zuid-Spaanse stad Malaga daalde het aantal Ecuadoranen en Bolivianen in de afgelopen jaren met 30 procent, zegt Gerardo Valentín, woordvoerder van de Federacion de Associaciones Latinoamericanas (Fedesur).

woensdag 15 februari 2012 15:21
Spread the love

Volgens cijfers van het Spaanse Instituut voor Statistiek (INE) uit januari, vertrokken vorig jaar 507.740 mensen uit Spanje. In datzelfde jaar kwamen er 457.650 migranten naar Spanje. Van de mensen die vertrokken ging het in 445.160 gevallen om buitenlanders die legaal in Spanje verbleven, meestal Latijns-Amerikanen.  Tussen 2004 en 2007 kwamen er jaarlijks ongeveer 600.000 mensen naar Spanje.

Het werkloosheidscijfer in Spanje bedraagt momenteel 21 procent. Immigranten uit Ecuador, Bolivia en Colombia, die vaak in de bouw of de hotelbranche werken, worden extra hard geraakt door de crisis.

Valentín, een Boliviaan die al 24 jaar in Spanje woont, zegt dat migranten naar huis gaan vanwege een combinatie van “sociale, politieke en psychologische omstandigheden”, inclusief de “angst voor nieuwe immigratiemaatregelen” van de nieuwe regering van de centrumrechtse Volkspartij (PP).

Terugkeerprogramma

Veel Latijns-Amerikanen willen niet in Spanje blijven omdat ze steeds minder verdienen en het leven steeds moeilijker wordt. Hun terugkeer wordt vergemakkelijkt door een hulpprogramma dat de Spaanse regering in 2008 in het leven riep.

Het Vrijwillige Terugkeerprogramma geldt voor migranten uit veel niet-Europese landen waarmee Spanje bilaterale pensioenovereenkomsten heeft, waaronder elf Latijns-Amerikaanse landen.

Volgens het plan kunnen legale, werkloze immigranten bij terugkeer naar hun land van herkomst dezelfde werkloosheidsuitkering krijgen die ze in Spanje zouden krijgen. Hun bijdragen voor sociale verzekeringen kunnen worden overgedragen naar het systeem in hun eigen land, zodat daar het toekomstige pensioen berekend kan worden.

Frustratie

Een derde van de migranten in Spanje komt uit Latijns-Amerika, volgens de Internationale Organisatie voor Migratie (IOM). De meeste Latijns-Amerikanen komen uit Ecuador, Colombia, Bolivia, Peru, Argentinië en Brazilië, blijkt uit cijfers van het INE over 2011.

Víctor Saez van de Chileense migrantenorganisatie Aches beschrijft de problemen waar migranten mee te maken krijgen als ze terugkeren naar hun land van herkomst.

“Chili heeft geen reïntegratiebeleid voor mensen die terugkeren. Ze zijn op zichzelf aangewezen. Daarnaast voelen de migranten die noodgedwongen teruggaan frustratie”, zegt hij. “Het is emotioneel zwaar voor hen, omdat ze het gevoel hebben dat hun plannen voor een beter leven mislukt zijn.”

Volgens Saez vertrekken er ook Chilenen naar Noorwegen, Groot-Brittannië, Zwitserland of Zweden, in de hoop daar een nieuwe kans te krijgen.

Wachten op betere tijden

Tahí Abrego, hoofd van Realidades, een Boliviaanse ngo die zich inzet voor sociale rechten, wijst ook op de emotionele last. “Het is moeilijk om terug te gaan, vooral als je het gevoel hebt dat je je doelen niet bereikt hebt”, zegt hij.

Een flink aantal migranten blijft dan ook in Spanje, in de hoop dat de situatie verbetert. Die kans is, afgaand op voorspellingen van het Internationaal Monetair Fonds (IMF) en de Spaanse Centrale Bank, voorlopig niet groot.

“Ik ben liever slecht af in Spanje dan in Argentinië”, zegt Hernán Bocchio, een 43-jarige Argentijnse architect met drie kinderen. Hij is al vier jaar werkloos en overweegt te solliciteren in Brazilië. “Maar misschien wacht ik toch liever hier tot de storm is overgewaaid.”

Bocchio woont al sinds zijn zeventiende in Spanje. Sommige Argentijnen die hij kent, zijn wel  vertrokken.

Overdreven

Patricia Rusmiga, hoofd van de Sociale en Culturele Vereniging Uruguay-Malaga (Acuma), zegt dat veel Uruguayanen zijn teruggekeerd naar hun thuisland. “Daar is de situatie niet zo slecht meer als vroeger, er is nu meer werk.”

Rusmigo, die al elf jaar in Spanje woont met haar drie kinderen, zegt dat het voor veel mensen een moeilijke stap is om te vertrekken en elders helemaal opnieuw te beginnen. “Veel Uruguayanen zoeken nog steeds naar een nieuwe baan in Spanje, zodat ze niet terug hoeven.”

Latijns-Amerika kampt bovendien met veel geweld en ongelijkheid, een reden waarom migranten vaak liever in Spanje blijven. “Er moet heel wat gebeuren voordat ik terugga naar Uruguay”, zegt Rusmigo, die in Spanje administratief werk doet.

Joaquín Arango, hoofd van het Centrum voor de Studie van Migratie en Burgerschap (CEMC) van het Universitair Instituut Ortega y Gasset, zegt dat verhalen over de terugkeer van migranten “enigszins overdreven zijn omdat men het verschijnsel fascinerend vindt.”

“Het lijkt inderdaad te kloppen dat er meer migranten vertrekken uit Spanje dan in het verleden, maar het gaat om bescheiden aantallen. En gelet op de omvang van de crisis is het nettoverlies aan migranten beperkt.” Het verschil in aantal tussen migranten die komen en vertrekken is meestal klein, zegt Arango.  “Dat is nu zo, maar dat is ook zo als het goed gaat met de economie.”

dagelijkse newsletter

take down
the paywall
steun ons nu!