Steeds weer tref ik dezelfde formule aan: “We moeten x, want de crisis y.” Het wordt afgerateld als een mantra. Maar de crisis is geen oorzaak, het is een gevolg. Het is niet de ziekte, maar een symptoom. Het symptoom van een onderliggend probleem.
De Arabische lente, de 15 mei-beweging in Spanje, de oorlog in Libië, SOPA, de militaire repressie in Egypte, … Keer op keer word ik ontgoocheld door het frappant ontbreken van maatschappelijke verantwoordelijkheid. Keer op keer worden de zaken uitgedund, weggewuifd of laat men ze volledig links liggen.
Er werd mij aangeleerd dat het de plicht van de media is om het publiek met een kritische blik over maatschappelijke en politieke kwesties te informeren, dit houdt onze democratie ook in stand. Als de media onafhankelijk en arbitrair zouden berichten, kon de burger een blik achter de schermen werpen van het feitelijke schouwspel en op die manier met objectieve informatie een mening vormen.
Hoe eender welk medium naar de gebeurtenissen in de financiële sector kan kijken zonder ze een formidabele ‘J’accuse!’ naar het hoofd te slingeren, is mens tergend.
De Ierse journalist Vincent Browne heeft deze week aan Klaus Masuch van de Europese Centrale Bank (ECB) een zeer terechte vraag gesteld: of hij “het Ierse volk eens kon uitleggen waarom het miljarden euro’s aan Europese banken moet betalen als schadeloosstelling voor ongegarandeerde obligaties, waar de gewone Ier niets mee te maken heeft”.
Dat is een vraag die al enkele jaren prangt, maar tot nog toe zelden of nooit gesteld is. Toch door onze media niet. Misschien kan men een voorbeeld nemen aan Browne. Dat Masuch met zijn mond vol tanden stond, was als antwoord genoeg. In december 2011 beweerde een Vlaamse krant dat wij volwassen moeten worden. Ik zeg dat we moeten stoppen met kind zijn. Gedaan met de paplepel, geef ons de waarheid, en niets dan de waarheid. Genoeg is genoeg.
Zdenêk Urbánek, een Tsjechische dissident die onder het juk van de Sovjets leefde, schreef jaren geleden het volgende: “In een dictatuur zijn we op één vlak beter af dan in het Westen. We geloven niets van wat we in de kranten lezen en niets van wat we op televisie zien, want we weten dat het propaganda en leugens zijn. In tegenstelling tot jullie in het Westen, hebben we geleerd tussen de regels te lezen en voorbij de propaganda te kijken, want we weten dat waarheid immer subversief is.”
Wanneer ik naar pagina 5 van mijn ochtendkrant blader, vind ik de verklaring voor die uitspraak. Een zelfverzekerde advertentie van een financiële instelling. Het valt te begrijpen dat het vandaag de dag niet evident is om als krant het hoofd boven water te houden. Te midden van internetgeweld adverteerders tevreden houden, is geen gemakkelijke opgave, zeker wanneer men zo afhankelijk van hen is. Maar dat is geen excuus om met de wolven mee te huilen.
Op moment dat we dit schrijven, is er een halve volksopstand gaande in Sicilië en die is zich naar het noorden aan het uitbreiden. Het aantal woorden dat daarover geschreven wordt in onze pers kan je op één hand tellen, terwijl je er essays aan zou kunnen wijden. Google ‘Movimento dei Forconi‘ maar eens, en vergelijk de afbeeldingen met uw eigen publicaties.
Informatie is macht. Die wet geldt al eeuwen, maar meer dan ooit in dit digitale tijdperk. De media hebben de macht rechtstreeks in handen, maar wat doen ze ermee? Ons mondjesmaat in slaap wiegen met warme melk en zoete honing. Misschien is het tijd dat we te horen krijgen wat we moéten horen en niet wat we willen horen.
Willem De Rycker en Nick Lodewyckx
Willem De Rycker en Nick Lodewyckx schrijven geregeld bijdragen voor StampMedia.
