Zaterdagavond 6 december 2008. Centraal Athene staat in brand, straten zijn afgezet en overal loeien sirenes. Een jongeman is in Exarcheia, een centrale wijk die bekend staat om de vele anarchisten die er wonen, neergeschoten door een politieagent. Er zijn getuigen. SMS en sociale media doen hun werk. Binnen het uur zijn er massa’s jongeren op straat. De actie verrast de toenmalige regering Karamanlis die vooral uitblinkt door niet te reageren. Binnen de dag is de toestand helemaal uit de hand gelopen en brandt het centrum van Athene.

Herdenking

Dat de herdenking dit jaar gewelddadig zou worden, stond vooraf min of meer vast. De voorbije twee herdenkingen vormden ook al het toneel voor een stenen- en brandbommenoorlog. Dit jaar was het niet anders, hoewel er toch duidelijk minder mensen op de been waren. Maar de sfeer was grimmiger. Het marmer op het Syntagma-plein werd nog maar eens in stukken geslagen om projectielen te maken waarmee betogers de politie bekogelden. En er waren vooral brandbommen. 14 politieagenten moesten met verwondingen naar het ziekenhuis.

De meeste relschoppers zijn gemaskerd, waardoor een aantal Griekse journalisten geneigd is om ze in het zelfde kamp te plaatsen als de ‘bekende onbekenden’ die elke grote betoging in Griekenland proberen te ondermijnen. Maar dit zijn andere figuren. Het gaat niet om zogenaamde anarchisten, of misschien zelfs infiltranten van de politie. Het zijn jongeren die niet achter een vlag lopen. Het is een gedesillusioneerde generatie.

Uitzichtloosheid

Het geweld hoeft niet meteen te verwonderen. Toen jongeren in december 2008 bijna een maand lang revolteerden en gebouwen in brand staken, was dat niet uit blind geweld, zoals zovele commentatoren ons wilden doen geloven. De Griekse jongeren hadden in 2008 al geen toekomstperspectief, ze vreesden voor werkloosheid na hun studies, ze zagen een gepolariseerde samenleving die teerde op nepotisme en cliëntelisme en ze legden toen al de schuld bij de politici en de journalisten die met hun gekleurde berichtgeving de politici gewoon napraatten.

De gewelddadige boodschap werd niet correct geïnterpreteerd. Anno 2011 is de situatie van de jongeren in Griekenland er niet beter op geworden. Integendeel, het toekomstperspectief is nu wel volledig weg. Er is een werkloosheid van 40 procent in de leeftijdscategorie van 15 tot 24. Jongeren hebben geen geld om alleen te gaan wonen en zijn gedwongen om tot hun 35ste bij hun ouders te blijven inwonen. En ze hebben die ouders hun baan zien verliezen, of hun pensioen flink zien teruglopen.

Sommigen hebben in de scholen hun medeleerlingen zien flauwvallen van de honger, omdat ze al twee dagen niet meer hadden gegeten.

Een gevoel van onrechtvaardigheid

Ze zien rondom hen een gemeenschap in compleet verval. Constant worden er nieuwe taksen en belastingen geheven, en dagelijks is er wel iemand die zegt dat Griekenland uit de euro of Europa moet. Grote bevolkingsgroepen worden alsmaar armer en het lijkt alsof de crisis de rijken totaal niet raakt. Ze horen van grootverdieners die nauwelijks belastingen aangeven en ondertussen al hun rijkdom al in een offshore paradijs hebben geparkeerd of hun geld op Zwitserse rekeningen hebben gezet. Ze zien politici die alle voeling met de samenleving kwijt zijn. Ze zien extreemrechts in een regering in een land dat minder dan 40 jaar geleden nog een junta had.

En vooral: ze zien ook dat de medeplichtige van de agent die de dodelijk kogel had afgevuurd die Alexis Grigoropoulos het leven kostte weer op vrije voet is. De man was nochtans tot 10 jaar cel veroordeel voor zijn betrokkenheid in het schietincident maar mocht eind oktober, na ongeveer een jaar cel, naar huis omdat hij beweerde dat zijn vader zwaar ziek was.

Het zijn allemaal factoren die de jonge generatie in de richting van het geweld duwen. De opgekropte woede en frustratie moet er uit. En de boodschap is duidelijk: Social Revolution Now staat er op een spandoek.