SlutWalk in Amsterdam op 4 juni 2011 (foto: Dietrich Muylaert)
Opinie, Nieuws, Wereld, Samenleving, België, Verkrachting, Discriminatie vrouwen, Patriarchale cultuur, Watmet, SlutWalk, Slettenmars, Affaire-DSK, Watmet?, Slachtofferprofiel -

Tepelflosjes en sweatpants: verenigt u!

Op zondag 25 september vindt in Brussel de Belgische 'slutwalk' plaats. En weet u wat? Ik roep ook u op om mee te wandelen tegen het goedpraten van verkrachting. Bij een verkrachtingszaak zijn het veelal de reputatie en de verschijning van de vrouw die meteen bediscussieerd worden. Wat droeg ze? Waar en wanneer was ze toen het gebeurde? Waarom was ze in zijn gezelschap? Wat is haar verleden?

donderdag 22 september 2011 14:47
Spread the love

Alsof dit alles ook maar iets zou veranderen aan de aard van de misdaad die werd begaan. De internationale golf aan slutwalks stemt me hoopvol over een groeiend bewustzijn.

Toch voel ik me ongemakkelijk bij het opzet om het woord slet voor vrouwen opnieuw op te eisen. Zonder maatschappelijke verandering zal het woord buiten de context van de slutwalk immers zijn oude betekenis behouden. Mogelijk vormt het zelfs een vrijgeleide om vrouwen als slet te blijven benoemen en marginaliseert het hen die zich niet comfortabel voelen bij dit concept. Ook ik voel me persoonlijk niet geroepen op straat te komen als slet.

Het lijkt me nuttiger het fictionele karakter van de slet, geliefd door de patriarchale cultuur en gebruikt ter rechtvaardiging van seksueel geweld, te ontmantelen. Waardoor vrouwen seksueel actief en onafhankelijk kunnen zijn zonder aan een waardeoordeel te worden onderworpen. Dat optochten tegen seksueel geweld broodnodig zijn, werd zeer recent nog pijnlijk duidelijk.

Als de zaak-DSK ons iets heeft geleerd, dan is het dat er nog steeds een gebrekkige bezorgdheid voor mogelijke slachtoffers van verkrachting bestaat. Zoals zo vaak in dit soort dossiers, lijkt het principe van het vermoeden van onschuld voor de beschuldigde immers verschoven te zijn in de richting van een vermoeden van schuld voor het slachtoffer.

Al heel snel gaat het over complotscenario’s waaraan deze machtige, rijke man ten prooi zou zijn gevallen. Dat deze vrouw misschien echt wel werd verkracht, lijkt minder belangrijk.

Er ging, zeker in Frankrijk, opvallend veel aandacht naar de schade voor Strauss-Kahns carrière en reputatie, voor het IMF en zelfs voor Frankrijk. Medeleven met deze vrouw en haar reputatie, mocht de beschuldiging van een dergelijke brutale aanval waar zijn, werd veel minder gehoord.

Dat getuigt blijkbaar van vooringenomenheid, terwijl die andere houding veeleer als neutraal lijkt te worden ervaren. Bizar. Het is vooral het vermeende slachtoffer dat wordt gewantrouwd. Er werd moord en brand geschreeuwd over haar valse getuigenis in de hoop op asiel vele jaren eerder, over de (beperkte) chronologische inconsistenties in haar verklaring en over een afgeluisterd privégesprek waarin ze zei “DSK te willen pluimen”.

Hoe kan dit alles relevanter geacht worden dan een medisch rapport dat wijst op vaginale blauwe plekken en andere elementen die een agressieve aanval suggereren? Wie kan een definitieve uitspraak doen over de manier waarop slachtoffers van verkrachting dienen te reageren?

En waarin schuilt het grote verschil voor een slachtoffer tussen compensatie binnen een juridisch en civiel kader? Het lijkt haast alsof een vrouw zich braafjes en passief dient op te stellen, wil zij naar enige waarde geschat worden als slachtoffer.

En dan is er nog de reden waarom de zaak niet voor een jury verschijnt. Het gaat er blijkbaar niet om dat het gerecht denkt dat er geen verkrachting plaatsvond, maar veeleer dat er niet geloofd wordt dat zij een ‘goed slachtoffer’ zou zijn, of dat ze voor een jury geloofwaardig genoeg zou zijn.

Maar horen zaken met weinig kans op een overwinning dan helemaal niet voor een jury te komen? Is het niet ethisch wenselijk dat dit net wel gebeurt? Veelzeggend hierbij is bovendien dat haar reputatie reden is om de zaak niet voor een jury te brengen. Terwijl DSK’s reputatie geen aanleiding vormt om de zaak net wel voor een jury te brengen.

Wat hierbij ook vaak vergeten wordt, is dat vrouwen die niet het ‘ideale slachtofferprofiel’ hebben vaker tot slachtoffer worden gemaakt dan vrouwen die volgens de jury wel het ‘ideale profiel’ hebben. De kans dat naar ‘onfatsoenlijke’ vrouwen geluisterd wordt, is kleiner.

Ironisch genoeg, is de slechte reputatie van DSK voor sommigen dan weer net reden om aan te nemen dat er sprake is van een complot. Deze arme man zou immers het ideale slachtoffer voor chantage vormen. Hierbij wordt de confrontatie die deze vrouw aanging (om van de medische tests nog maar te zwijgen) wel erg luchthartig afgedaan als mogelijk winstbejag.

Maar misschien ben ik gewoon blind voor die femme fatale die in ons, het vrouwvolk, schuilt. Wachtend op dé gelegenheid om een nietsvermoedend man-schaap in de klauwen te sluiten.

We mogen deze zaak natuurlijk niet te allen prijze tot symbooldossier maken. Wel symbolisch, is hoe het dat voor velen van ons gevoelsmatig wel werd. Dit toont een sluimerende verontwaardiging. Toon ook de uwe op 25 september in Brussel!

Iedereen kan zich kleden op een manier waar zij of hij zich comfortabel bij voelt, of dat nu met tepelflosjes, in trainingspak of in je meest alledaagse outfit is. Ik zal in elk geval meelopen onder de boodschap: “niemand is een slet!”

Marjolein Van Bavel

Marjolein Van Bavel (22) is student master geschiedenis aan de Universiteit Antwerpen.

dagelijkse newsletter

take down
the paywall
steun ons nu!