Dat vertellen de Leuvense professoren Erik Schokkaert en Filip Rolland in de marge van de actie tegen een proefveld met genetisch gewijzigde aardappelen in Wetteren.

Academische vrijheid

“Is wetenschap neutraal? Is wetenschappelijk onderzoek dat gefinancierd wordt door private ondernemingen minder te vertrouwen dan onderzoek dat door de overheid gefinancierd wordt? Wat zijn de grenzen van de vrijheid van meningsuiting en burgerlijke ongehoorzaamheid? En hoe verhouden die zich tot de vrijheid van onderzoek?”

“Over deze vragen leven er verschillende meningen binnen onze instelling en daar moet in alle openheid over nagedacht en gediscussieerd worden – net zoals we dat nu al doen over de ‘K’ van de KU Leuven”, vertelt prof. Schokkaert, die voorzitter van de stuurgroep van Metaforum Leuven is.

De aanleiding voor dit debat is de actie in Wetteren. Maar de vragen die dat geval opwerpen, zijn niet nieuw, legt Schokkaert uit: “In onze werkgroep over psychofarmaca werd ook de vraag gesteld of het wetenschappelijk onderzoek niet te sterk afhankelijk is van de farmaceutische industrie. Een andere Metaforum-werkgroep denkt na over een verantwoord regularisatiebeleid in België: daar is het onderzoek alvast niet financieel afhankelijk van de privésector.”

“Maar het onderwerp roept hevige emoties op en de geloofwaardigheid en de onafhankelijkheid van de academici wordt voortdurend in vraag gesteld.”

“De vraag naar de juiste relatie tussen afstandelijk wetenschappelijk onderzoek en maatschappelijk engagement is voor Metaforum zeer belangrijk en we willen daarover een debat voeren, dat openstaat voor iedereen van de KU Leuven – inclusief studenten.”

“De vraag naar de juiste relatie tussen afstandelijk wetenschappelijk onderzoek en maatschappelijk engagement is voor Metaforum zeer belangrijk”

Genetisch gemodificeerde organismen

Sinds februari, lang voor de actie in Wetteren en de daaropvolgende discussie, buigt een Metaforum-werkgroep zich over genetisch gemodificeerde organismen (GGO’s). De werkgroep is multidisciplinair samengesteld met zowel moleculaire en evolutiebiologen en bio-ingenieurs als academici met expertise in ontwikkelingseconomie, geografie, intellectueel eigendomsrecht en ethiek.

Professor Filip Rolland is coördinator: “Wij willen in eerste instantie objectieve informatie verschaffen, want dit is een complexe materie. Men mag de technologie van genetische modificatie niet gelijkstellen met de toepassing ervan. Zo gebeurt met behulp van GGO’s veel fundamenteel onderzoek en nieuwe inzichten leiden vaak tot niet-GGO-toepassingen.”

“Men mag de technologie van genetische modificatie niet gelijkstellen met de toepassing ervan”

“De GGO-productie van geneesmiddelen, zoals insuline, roept ook weinig vragen op. Voor elke specifieke toepassing moeten dus telkens voor- en nadelen bekeken worden. De werkgroep wil ook een situatieschets geven van de strenge wetgeving en complexe besluitvorming in Europa, waar weinig GGO-gewassen geproduceerd, maar wel ingevoerd worden.”

Bezorgdheden ernstig nemen

Net zoals andere Metaforum-werkgroepen zal deze werkgroep een visietekst met aanbevelingen samenstellen en een symposium organiseren om het publiek debat te stimuleren.

“Er wordt nu veel ongenuanceerd en naast elkaar gepraat, maar we moeten de bezorgdheden ernstig nemen. Bij het brede publiek leeft vooral de vraag naar de gezondheidsrisico’s van GGO-voedsel, terwijl er een wetenschappelijke consensus bestaat dat die niet groter zijn dan bij klassieke teelten.”

“Gezondheidsrisico’s van GGO-voedsel? Er bestaat een wetenschappelijke consensus dat die niet groter zijn dan bij klassieke teelten”

“Verscheidene actiegroepen wijzen vooral op de mogelijke socio-economische en ecologische impact van GGO’s. Daar is het belangrijk om de impact in te schatten op basis van alle mogelijke argumenten, en om na te gaan of die argumenten gefundeerd zijn en in hoeverre ze specifiek gelden voor GGO’s.”

“We willen ook nagaan waar GGO’s net het verschil maken en waar ze ter aanvulling van andere technieken gebruikt kunnen worden. We hopen dat dit zal bijdragen aan een constructieve en grondige discussie tussen partijen van het hele spectrum aan meningen.”

Ilse Frederickx

Ilse Frederickx is redacteur voor de Campuskrant van de KU Leuven.

Dit artikel verscheen eerder in de Campuskrant, jaargang 22, nr 10, van 22 juni 2011.