De Spaanse minister van Financiën Elena Salgado

 

Verslag, Nieuws, Wereld, Europa, Economie, Griekenland, Economische crisis -

EU met 720 miljard euro ten oorlog tegen speculanten

De Europese Unie gooit 750 miljard euro in de strijd tegen de speculanten. Die enorme som geld moet vermijden dat de Griekse financiële crisis overslaat naar andere landen als Portugal, Spanje, Italië en - wie weet misschien zelfs België - en zo de eurozone doet uiteenvallen.

maandag 10 mei 2010 16:50
Spread the love

Het plan moest klaar zijn voor de opening van de Aziatische beurzen maandagmorgen. Dat is na een marathonvergadering zondagmiddag in Brussel ook gelukt. De Europese ministers van Financiën raakten het om 2 uur ‘s nachts eens over een stabiliseringsmechanisme van 440 miljard euro.

De zestien eurolanden verstrekken garanties tot 440 miljard euro. Landen in nood kunnen dan geld lenen, maar net zoals dat bij Griekenland het geval is, zullen die leningen aan strenge voorwaarden verbonden zijn. Die voorwaarden zullen door het IMF en de Europese Commissie worden uitgewerkt.

Alle 27 lidstaten steken ook nog eens 60 miljard euro in een bestaand mechanisme dat landen moet helpen bij problemen met hun betalingsbalans. Ook het IMF komt nog eens met 250 miljard euro over de brug.

Shocktherapie

‘Shock and awe’, noemen analisten de maatregelen in de Financial Times, een verwijzing naar de allesverpletterende militaire macht tijdens de oorlog in Irak. Een shocktherapie die afgaand op de eerste beursreactie wel resultaat lijkt te boeken. De Europese aandelenmarkten schieten omhoog met pieken tot negen procent.

Vooral de aandelen van de banken deden het bijzonder goed met stijgingen tot 25 procent. Uiteindelijk is dit plan ook een nieuw reddingsplan voor de banken. De schuld van de landen die onder druk staan is in handen van die banken. Europese banken hebben bijvoorbeeld meer dan 140 miljard euro Griekse schuld in hun boeken staan. BNP Paribas alleen al staat voor 5 miljard euro bloot. Griekenland en andere landen kunnen de banken dus meesleuren in hun val.

Tot vandaag stonden de beurzen wereldwijd onder druk. Er werd zelfs gevreesd voor de val van de euro. Is dat gevaar nu van de baan? Door er nog eens zoveel geld tegen aan te gooien – een bedrag dat vergelijkbaar is met de 900 miljard dollar die de Amerikaanse regering uittrok om de crisis na de val van Lehman Brothers te bezweren – wordt er zeker wat tijd gewonnen.

“Maar dit lost de vraagt niet op of het Griekse besparingsplan zal slagen”, zegt een analist in de Financial Times. Commentaar van de Britse zakenkrant: “Ik blijf sceptisch over de langetermijnvooruitzichten van de eurozone. De tijd komt dat geld gooien tegen problemen – zonder te zorgen voor een structurele oplossing – niet meer zal werken, dat het zelfs geen indruk meer zal maken.”

Dit plan helpt Grieken niet

Structurele problemen zijn er anders genoeg. De Nobelprijswinnende econoom Joseph Stiglitz (ooit topeconoom bij de Wereldbank, maar ondertussen een stevige criticus van de globalisering à la Wereldbank en IMF) geeft het voorbeeld van Spanje. Dat land telt nu twintig procent werklozen. Bij de jongeren piekt de werkloosheid zelfs tot veertig procent. Als Spanje beroep doet op de Europese hulp, zal er snel en zwaar gesnoeid moeten worden. Resultaat: nog meer werkloosheid en een inkrimpende economie.

Voor het weekend kwamen de Europese leiders al overeen om de fiscale discipline op te drijven. Bondskanselier Angela Merkel (CDU) wou nog verder gaan. Zij wil een strenger stabiliteitspact en is desnoods bereid om daarvoor de Europese verdragen te herschrijven. De begrotingen van de Europese landen kwamen in de problemen nadat de overheden massaal hulp moesten geven aan de noodlijdende banken en puin moesten ruimen na de financiële en economische crisis.

Een structureel probleem is ook dat er wel een eenheidsmunt is, maar geen eengemaakt fiscaal en economisch beleid. De Amerikaanse econoom en Nobelprijswinnaar Paul Krugman vergelijkt de Griekse problemen met de situatie in Californië. De financiële problemen van die Amerikaanse staat zijn misschien nog zorgwekkender dan die van Griekenland. Maar dat is eigenlijk niet zo erg want het is uiteindelijk de federale overheid die de sociale zekerheid en medicare betaalt. De Griekse werknemers en gepensioneerden staan er binnen het eengemaakte Europa helemaal alleen voor en tegelijk kan Griekenland toch geen onafhankelijke monetaire koers varen door bijvoorbeeld de munt laag te houden wat de uitvoer ten goede zou komen.
 
Enkele Europese landen en blijkbaar ook de Europese Commissie drongen dit weekend aan op een echt Europees antwoord op de speculantencrisis, maar Merkel heeft zich daartegen verzet.

Onbekende wateren

Toch is er ook iets dat verandert. De Europese Centrale Bank (ECB) gaat obligaties opkopen om de druk op de markten te verlichten. Normaal staat de ECB op zijn onafhankelijkheid en houdt zich enkel bezig met de bestrijding van inflatie. Door obligaties op te kopen, zou de inflatie wel eens kunnen stijgen. In het persbericht van de ECB staat dan ook meteen vermeld hoe de Europese Centrale Bank die verwachte inflatie gaat bestrijden.

Ook dit plan zal dus geen einde maken aan de vloedgolf van economische en financiële problemen die sinds 2008 over de wereld rolt. “Het is een shock en het maakt zeker indruk op de markten, maar ik denk nog altijd niet dat het genoeg is”, schrijft Paul Krugman. Een ceo van een belangrijke investeringsbank drukt het nog beter uit: “We bevinden ons in onbekende wateren.”

dagelijkse newsletter

take down
the paywall
steun ons nu!